[2:0]
Nė emėr tė Zotit, Mirėbėrėsit, tė Mėshirshmit
[2:1]
A.L.M.*
*2:1 Kėto iniciale (shkronja fillestare) mbetėn
fshehtėsi e ruajtur hyjnisht pėr 1400 vjet. Tani, ne i njohim ato si pėrbėrėse
tė rėndėsishme tė mrekullisė matematikore tė Kuranit (shih Shtojcat 1, 2, 24, dhe 26). Kuptimi i shkronjave
A.L.M tregohet nė Strofėn 2: "Ky shkrim ėshtė i pagabueshėm." Kjo
ėshtė pa diskutim e vėrtetuar nga fakti qė shpeshtėsitė e ndodhjes sė kėtyre
tre inicialeve nė kėtė sure janė 4502, 3202, dhe 2195, pėrkatėsisht. Shuma e
kėtyre numrave ėshtė 9899, ose 19x521. Kėshtu, kėto shkronja, mė tė shpeshtat e
gjuhės arabe, janė tė vendosura matematikisht sipas njė strukture mbinjerėzore.
Tė njėjtat iniciale janė gjithashtu para Sureve 3, 29, 30, 31, dhe 32, dhe
shpeshtėsitė e ndodhjes sė tyre dalin tamam shumėfisha tė numrit 19 nė secilėn
prej kėtyre sureve.
[2:2]
Ky shkrim ėshtė i pagabueshėm; fener pėr tė drejtit;
Tre kategoritė e njerėzve
(1) Tė drejtit
[2:3]
qė besojnė nė tė paparėn, zbatojnė Lutjet e Kontaktit (Salat),* dhe prej asaj
qė ne** i furnizojmė, japin.
*2:3 Pasi qė Lutjet e Kontaktit duhet zbatuar pesė
herė nė ditė, ato pėrbėjnė burimin parėsor tė tė ushqyerit pėr shpirtrat tonė.
Bashkė me tė gjitha zakonet tjera nė Nėnshtrim, Lutjet e Kontaktit fillimisht u
shfaqėn nėpėrmjet Ibrahimit (21:73, 22:78). Edhe pse kėto pesė lutje ditore
ishin zbatuar para shpalljes sė Kuranit, ēdo Lutje e Kontaktit ėshtė veē e veē
e pėrmendur nė Kuran (24:58, 11:114, 17:78, & 2:238). Shtojcat 1 & 15 japin dėshmi
materiale qė mbėshtesin TĖ GJITHA detajet e Lutjeve tė Kontaktit, duke
pėrfshirė numrin e njėsive (Reqateve) dhe numrat e pėrkuljeve, pėruljeve, dhe
Teshehudeve nė secilėn lutje.
**2:3 Kur Zoti e pėrdorė shumėsin (gramatikė), kjo
do tė thotė qė pėrfshihen qenie tė tjera, zakonisht engjėjt. Kur Zoti i foli
Moisiut, u pėrdor njėjėsi (20:12-14). Shih Shtojcėn 10.
[2:4]
Dhe ata besojnė nė atė qė tu shpall ty, dhe nė atė qė u shpall para teje,* dhe
sa i pėrket Pėrjetėsisė, janė plotėsisht tė sigurt.
*2:4 Pavarėsisht nga ndryshimet e ashpra qė iu
shkaktuan shkrimeve tė mėparshme, e vėrteta e Zotit ende mund tė gjendet nė to.
Besėlidhja e Vjetėr dhe Besėlidhja e Re, qė tė dyja ende pėrkrahin devotshmėri
absolute ndaj VETĖM Zotit (Ligji i Pėrtėrirė 6:4-5, Marku 12:29-30). Tė gjitha
ndryshimet janė lehtė tė zbulueshme.
[2:5]
Janė tė udhėzuar nga Zotėruesi i tyre; janė fituesit.
(2) Mosbesimtarėt
[2:6]
E sa pėr ata qė nuk besojnė, ėshtė njėjtė pėr ta; i paralajmėrove, apo nuk i paralajmėrove,
nuk mund tė besojnė.*
*2:6-7 Ata qė vendosin ta refuzojnė Zotin ndihmohen
nė atė drejtim; ndalohen nga Zoti qė tė shohin ndonjė dėshmi ose udhėzim
pėrderisa e mbajnė njė vendim tė tillė. Pasojat e njė vendimi tė tillė
katastrofik thuhen qartė nė Strofėn 7.
[2:7]
Zoti ua mbyll mendjet dhe dėgjimin, dhe sytė e tyre janė tė mbuluar. Ata kanė
vetėshkaktuar njė ndėshkim tė rėndė.
(3) Hipokritėt (Dyfytyrėshat)
[2:8]
E ka prej atyre qė thonė, "Ne besojmė nė Zotin dhe nė Ditėn e
Fundit," pėrderisa nuk janė besimtarė.
[2:9]
Pėrpiqen ta mashtrojnė Zotin dhe ata qė besojnė, por e mashtrojnė vetėm veten
pa e kuptuar.
[2:10]
Nė mendje kanė sėmundje. Si pasojė, Zoti ua shton sėmundjen. Ata i shkaktuan
vetes ndėshkim qė dhemb se gėnjyen.
[2:11]
E kur u thuhet, "Mos bėni tė kėqija," thonė, "Por ne jemi tė
drejtė!"
[2:12]
Nė tė vėrtetė, ata janė keqbėrės, por nuk e kuptojnė.
[2:13]
E kur u thuhet, "Besoni si njerėzit qė besuan," thonė, "A tė
besojmė si budallenjtė qė besuan?" Nė tė vėrtetė, ata janė budallenjtė,
por nuk e dinė.
[2:14]
Kur i takojnė besimtarėt, thonė, "Ne besojmė," por kur veēohen me
djajtė e tyre, thonė, "Ne jemi me ju, vetėm talleshim."
[2:15]
Zoti i tallė ata, dhe i endė edhe mė shumė drejt shkeljeve tė tyre.
[2:16]
Janė ata qė e blenė humbjen nė kėmbim tė udhėzimit. Tregtia e tillė nuk ka
sukses, e as nuk marrin ndonjė udhėzim.
[2:17]
Shembulli i tyre ėshtė si ata qė ndezin njė zjarr, dhe posa tė fillojė tu bėjė
dritė, Zoti ua shuan dritėn, duke i lėnė nė errėsirė, e nuk mund tė shohin.
[2:18]
Tė shurdhėr, memecė, dhe tė verbėr; nuk arrijnė tė kthehen.
[2:19]
Shembull tjetėr: Njė shi me stuhi nga qielli me errėsirė, bubullimė, dhe
vetėtimė. Ata vendosin gishtat e tyre nė veshė, qė ti shmangen vdekjes. Zoti
ėshtė tėrėsisht i vetėdijshėm pėr mosbesimtarėt.
Drita e besimit
[2:20]
Vetėtima gati ua shkėput tė pamit. Kur i ndriēon, ecin para, dhe kur errėsohet,
ndalen. Nėse do Zoti, Ai* mund tua merr tė dėgjuarit dhe tė pamurit. Zoti
ėshtė i Gjithėfuqishėm.
*2:20 Nė arabisht, fjalėt "Ai" dhe
"ajo" nuk nėnkuptojnė domosdo gjini biologjike. (Shtojca 4).
[2:21]
O njerėz, adhuroni vetėm Zotėruesin tuaj - Atė qė ju krijoi juve dhe ata para
jush qė tė shpėtoheni.
[2:22]
Atė qė jua bėri tokėn tė banueshme, e qiellin mbulojė. E prej qiellit ju lėshon
ujė, pėr tė prodhuar lloj lloj frutash pėr jetesėn tuaj. Mos i rivalizoni idhuj
Zotit, pasi e dini.
Sfidė matematikore
[2:23]
Nėse keni ndonjė dyshim rreth asaj qė i shpallėm shėrbėtorit tonė,* atėherė
nxirrni njė sure si kėto, dhe thirrni dėshmitarėt tuaj pėrkundrejt Zotit, nėse jeni
tė sinqertė.
*2:23-24 Kodi i mrekullueshėm matematikor i Kuranit
jep shumė prova pėrderisa e shqipton germė pėr germė emrin "Rashad
Khalifa" si shėrbėtor tė Zotit tė pėrmendur kėtu. Disa gjigant letrar,
duke pėrfshirė Al-Mutanabbin dhe Taha Husseinin, iu kanė pėrgjigjur sfidės
letrare, por ata nuk ishin nė dijeni pėr kompozicionin matematikor tė Kuranit.
Ėshtė kodi matematikor i Kuranit, i shpallur nėpėrmjet tė Dėrguarit tė Zotit tė
Besėlidhjes, Rashad Khalifės, qė ėshtė sfida e vėrtetė - pasi qė nuk mund tė
imitohet kurrė. Shih Shtojcat 1, 2, 24, & 26 pėr provat e hollėsishme.
Pėrshkrim alegorik i Ferrit
[2:24]
Nėse nuk mund ta bėni kėtė e as qė mund ta bėni ndonjėherė atėherė ruajuni
Zjarrit, qė ushqehet me njerėz dhe gurė; i pret mosbesimtarėt.
Pėrshkrim alegorik i Parajsės
[2:25]
Jepu lajme tė mira atyre qė besojnė dhe ēojnė jetė tė drejtė se do tė kenė
kopshte ku rrjedhin prroje. Kur u jepet ndonjė furnizim frutash, do tė thonė,
"Kjo ėshtė me tė cilėn u furnizuam mė parė." Pra, u ipen pėrshkrime
alegorike. Aty do tė kenė bashkėshorte tė dėlira, dhe aty qėndrojnė
pėrgjithmonė.
[2:26]
Zoti nuk druan nga pėrmendja e ēfarėdo alegorie,* qė nga mushkonja e imėt. Sa
pėr ata qė besojnė, ata e dinė qė kjo ėshtė e vėrteta prej Zotėruesit tė tyre.
E ata qė nuk besojnė, ata thonė, "ēka deshi tė thotė Zoti me njė shembull
tė tillė?" Ai me tė ēorienton shumė, dhe me tė udhėzon shumė. Ai nuk
ēorienton me tė, pėrveē shpirtligjve,
*2:26 Shih Shtojcėn 5 pėr shqyrtim tė mėtejshėm tė Parajsės dhe Ferrit.
[2:27]
qė shkelin besėn ndaj Zotit pasi qė e lidhin, e ndajnė atė qė Zoti ka urdhėruar
tė jetė e bashkuar, dhe bėjnė tė kėqija. Kėta janė dėshtakėt.
Dy vdekje dhe dy jetė pėr mosbesimtarėt*
[2:28]
Si mund tė mos besoni nė Zotin kur ju ishit tė vdekur dhe Ai ju dha jetė,
mandej ju vdes, pastaj ju kthen nė jetė, e pastaj tek Ai ktheheni
pėrfundimisht?
*2:28 Tė drejtit nuk vdesin vėrtetė; ata shkojnė
drejtė nė Parajsė. Kur e pėrmbushin kohėn e tyre nė tokė, engjėjt e vdekjes
thjesht i ftojnė qė tė shkojnė nė Parajsėn e njėjtė ku Ademi dhe Eva dikur
jetuan (2:154, 3:169, 8:24, 22:58, 16:32, 36:20-27, 44:56, 89:27-30). Kėshtu,
pėrderisa tė drejtit pėrjetojnė vetėm vdekjen e parė pas mėkatit tonė
fillestar, tė padrejtit kalojnė nėpėr dy vdekje (40:11). Nė kohėn e vdekjes,
mosbesimtarėt e dinė fatin e tyre tė mjerė (8:50, 47:27), dhe pastaj vuajnė nga
njė ankth i vazhdueshėm qė zgjatė deri sa tė krijohet Ferri (40:46, 89:23, Shtojca 17).
[2:29]
Ai ėshtė Ai qė krijoi pėr ju ēdo gjė nė tokė, dhe iu kthye qiellit dhe pėrsosi
shtatė gjithėsi aty,* dhe Ai ėshtė tėrėsisht i vetėdijshėm pėr ēdo gjė.
*2:29 Gjithėsia jonė me biliona galaktika, e
shtrirė nė biliona vjet drite, ėshtė mė e vogla dhe mė e brendshmja e shtatė
gjithėsive (Shtojca 6). Shih 41:10-11.
Dreqi: Njė zot i pėrkohshėm*
[2:30]
Kujtohu kur Zotėruesi yt u tha engjėjve, "Unė po e vė njė pėrfaqėsues (njė
zot tė pėrkohshėm) nė Tokė." Ata thanė, "A do tė vėsh nė te atė qė do
tė pėrhapė tė kėqija dhe gjakderdhje, ndėrsa ne kėndojmė lėvdatat Tua, tė
madhėrojmė, dhe i pėrmbahemi autoritetit Tėnd absolut?" Ai tha, "Unė
di ēka nuk dini."
*2:30-37 Kėto strofa u pėrgjigjen pyetjeve aq
vendimtare si: "Pse jemi kėtu?" (Shih Shtojcėn 7).
Testi fillon
[2:31]
Ai ia mėsoi Ademit tė gjitha emrat*, pastaj ua prezantoi engjėjve, duke thėnė,
"Mi tregoni emrat e kėtyre, nėse keni tė drejtė."
*2:31 Kėta janė emrat e kafshėve, automobilit,
nėndetėses, satelitit hapėsinor, televizorit, dhe tė gjithė sendeve tjera qė do
i hasin njerėzit nė Tokė.
[2:32]
Thanė, "Qofsh i madhėruar, ne nuk kemi dije tjetėr, pėrveē asaj qė na e
mėsove. Ti je i Gjithėdijshmi, Mė i Menēuri."
[2:33]
Ai tha, "O Adem, tregojau emrat e tyre." Kur ua tregoi emrat, Ai tha,
"A nuk ju thash qė Unė i di fshehtėsitė e qiejve dhe tokės? Di ēka
deklaroni dhe ēka fshihni."
[2:34]
Kur u thamė engjėjve, "Pėruljuni Ademit," ata u pėrulėn, pėrveē
Dreqit; ai refuzoi, u bė mendjemadh, dhe mosbesimtar.
[2:35]
Thamė, "O Adem, jetoni me bashkėshorten tėnde nė Parajsė, dhe hani lirisht
aty, kah tė doni, por mos iu afroni kėsaj peme, se mėkatoni."
[2:36]
Por djalli i mashtroi, dhe shkaktoi dėbimin e tyre nga aty. Ne thamė,
"Zbritni si armiq tė njėri tjetrit. Nė Tokė do tė jetė vendbanimi dhe
furnizimi juaj pėr ca kohė."
Fjalė tė posaēme*
[2:37]
E Ademi prej Zotėruesit tė tij pranoi fjalė, me ēka Ai e fali. Ai ėshtė
Shpenguesi, i Mėshirshmi.
*2:37 Ngjashėm, Zoti na ka dhėnė fjalė tė posaēme,
matematikisht tė koduara, fjalėt e Sures 1, qė tė vėmė kontakt me Tė. (shih
Shėnimin 1:1 dhe Shtojcėn 15).
[2:38]
Ju thamė, "Zbritni prej aty, qė tė gjithė. Kur tju vijė udhėzimi prej
Meje, ata qė ndjekin udhėzimin Tim nuk do tė kenė frikė, as nuk do brengosen.
[2:39]
"E sa pėr ata qė nuk besojnė dhe refuzojnė shpalljet tona, do tė jenė
banues tė Ferrit, ku qėndrojnė pėrgjithmonė."
Urdhra Hyjnor pėr tė gjithė Jahuditė: "Tė besoni nė kėtė
Kuran."
[2:40]
O Fėmijėt e Izraelit, pėrkujtoni tė mirat e Mija, qė jua dhurova, dhe
pėrmbushni pjesėn tuaj tė besės, qė ta pėrmbush Unė pjesėn Time, dhe tė mė keni
frikėn Mua.
[2:41]
Tė besoni nė kėtė qė kam shpallur kėtu, qė vėrteton atė qė keni; mos u bėni tė
parit qė e refuzoni. Mos i ndėrroni shpalljet e Mia pėr njė ēmim tė vogėl, dhe
tė ma keni dronė.
[2:42]
Tė mos
e ngatėrroni tė vėrtetėn me tė pavėrtetėn, as ta fshihni tė vėrtetėn me dashje.
[2:43]
Ti zbatoni Lutjet e Kontaktit (Salat) dhe tė jepni bamirėsinė e obligueshme
(Zeqat), dhe tė pėrkuleni me ata qė pėrkulen.
[2:44]
A i shtyni njerėzit qė tė jenė tė drejtė, pėrderisa harroni veten, megjithėse e
lexoni shkrimin. A nuk kuptoni?
[2:45]
Tė kėrkoni ndihmė, pėrmes durimit dhe Lutjeve tė Kontaktit (Salat). Vėrtetė,
kjo ėshtė vėshtirė, por jo pėr tė ndershmit,
[2:46]
qė besojnė se do tė takojnė Zotėruesin e tyre; se te Ai kthehen pėrfundimisht.
[2:47]
O Fėmijėt e Izraelit, pėrkujtoni tė mirat qė jua dhurova, dhe qė ju bekova mė
shumė se ēdo popull tjetėr.
[2:48]
Ruajuni ditės kur asnjė shpirt nuk mund ti kryej punė tjetrit, asnjė
ndėrmjetėsim nuk pranohet, as haraē nuk mund tė paguhet, e as qė mund tė
ndihmohet ndokush.
[2:49]
Kujtohuni qė ju shpėtuam prej popullit tė Faraonit qė ju shkaktoi persekutimin
mė tė rėndė, duke jua therur djemtė, dhe duke jua lėnė vajzat gjallė. Ishte njė
test i vėshtirė prej Zotėruesit tuaj.
[2:50]
Kujtohuni qė ne e ndamė detin pėr ju; ju shpėtuam dhe e mbytėm popullin e
Faraonit para syve tuaj.
[2:51]
Prapė-se-prapė, kur e thirrėm Moisiun pėr dyzet net, nė mungesė tė tij e
adhuruat viēin, dhe u bėtė shpirtligė.*
*2:51 Ky incident pasqyron tendencėn idhujtareske
tė njeriut. Pėrkundėr mrekullive tė mėdha, ndjekėsit e Moisiut e adhuruan viēin
nė mungesė tė tij, dhe Moisiu pėrfundoi me vetėm dy besimtarė (5:23). Siē u
pėrmend nė Parathėnie, njerėzit janė kryengritės qė egot i kanė zota tė tyre.
[2:52]
Edhe pas kėsaj, ju falėm qė tė jeni mirėnjohės.
[2:53]
Kujtohuni qė ne i dhamė Moisiut shkrimin dhe kodin ligjor, qė tė udhėzoheni.
Vritni egon tuaj*
[2:54]
Kujtohuni qė Moisiu i tha popullit tė tij, "O populli im, me adhurimin e
viēit i keni bėrė keq vetes. Duhet tė pendoheni para Krijuesit tuaj. Ti vritni
egot tuaja. Kjo ėshtė mė mirė pėr ju para Krijuesit tuaj." Ai ju shpengoi.
Ai ėshtė Shpenguesi, i Mėshirshmi.
*2:54 Ėshtė egoja qė ēoi deri te rėnia e Dreqit.
Ėshtė egoja qė shkaktoi mėrgimin tonė nė kėtė botė, dhe ėshtė egoja qė po e
mban shumicėn prej neve nga kthimi nė Mbretėrinė e Zotit.
Dėshmi materiale*
[2:55]
Kujtohuni qė thatė, "O Moisi, nuk do tė besojmė pa e parė Zotin,
fizikisht." Pėr kėtė, ju goditi rrufeja, pėrderisa shikonit.
*2:55 Vlen tė pėrmendet se fjala "Zot" nė
kėtė strofė ėshtė pėrsėritja e 19-tė e kėsaj fjale, dhe kjo ėshtė strofa ku
njerėzit kėrkonin "dėshmi materiale." Kodi matematikor i Kuranit, i
bazuar nė numrin 19, jep dėshmi materiale tė tillė. Vini re qė 2+55=57=19x3.
[2:56]
Pasi qė kishit vdekur, ju kthyem nė jetė, qė tė jeni mirėnjohės.
Nė Sinai
[2:57]
Ne ju bėmė hije me re (nė Sinai), dhe ju dhamė rrėshirė, dhe shkurtėza:
"Hani nga tė mirat qė ju furnizuam." Ata nuk na dėmtuan (me
rezistencė); dėmtuan veē veten.
Mungesė besimi nė Zotin:
Refuzojnė tė hynė nė Jerusalem
[2:58]
Kujtohuni qė ju thamė: "Hyni nė kėtė qytezė, ku do tė gjeni furnizime sa
tė doni. Hyni te porta kokulur, dhe silluni mirė ndaj njerėzve. Pastaj, do
tjua falim mėkatet, dhe besimtarėve tua shtojmė shpėrblimin."
[2:59]
Por tė ligėt mes tyre zbatuan urdhra krejtėsisht ndryshe urdhrave tė dhėnė. E
si pasojė e ligėsisė sė tyre, mbi shkelėsit lėshuam dėnim nga qielli.
Mė shumė mrekulli
[2:60]
Kujtohuni qė Moisiu kėrkoi ujė pėr popullin e tij. E ne i thamė: "Bjeri
shkėmbit me shkopin tėnd." atėherė nga aty shpėrthyen dymbėdhjetė burime.
Anėtarėt e secilit fis e dinin vendin e tyre tė ujit. Hani dhe pini nga
furnizimet e Zotit, dhe nėpėr tokė mos silleni tė korruptuar.
Izraeli ngre krye
[2:61]
Kujtohuni qė thatė, "O Moisi, nuk mund ta durojmė mė vetėm njė lloj
ushqimi. Drejtoju Zotėruesit tėnd tė na
prodhojė tė mbjella si groshė, tranguj, hudhra, thjerrėza, dhe qepė." Ai
tha, "A dėshironi ta ndėrroni atė qė ėshtė e mirė me atė qė ėshtė mė e
dobėt? Zbritni nė Egjipt, ku mund tė gjeni ēka kėrkuat." Ata pėsuan dėnim,
poshtėrim, dhe turpėrim, dhe i sollėn vetes zemėrimin e Zotit. Kjo ėshtė pėr
arsye se ata refuzuan shpalljet e Zotit, dhe vranė profetėt padrejtėsisht. Kjo
ėshtė pėr arsye tė mosbindjes dhe shkeljes sė tyre.
Bashkimi i gjithė tė nėnshtruarve
[2:62]
Padyshim, ata qė besojnė, ata qė janė Jahudi, tė Krishterėt, dhe tė
konvertuarit; kushdo qė (1) beson nė Zotin, dhe (2) beson nė Ditėn e Fundit,
dhe (3) ēon jetė tė drejtė, do tė marrin shpėrblimin e vet prej Zotėruesit tė
tyre. Nuk kanė pse tė frikėsohen, e as nuk do tė brengosen.
Besėlidhje me Izraelin
[2:63]
Ne lidhėm besėn me ju, pėrderisa ngritėm mbi ju Malin Sinai: "Ti
pėrmbaheni me vendosmėri asaj qė jua dhamė, dhe tė pėrkujtoni pėrmbajtjen e
saj, qė tė shpėtoheni."
[2:64]
Por mė pas ia kthyet shpinėn, dhe po tė mos ishte mirėsi e Zotit ndaj jush, dhe
mėshira e Tij, ju do tė ishit tė pėrfunduar.
[2:65]
Keni ditur pėr ata mes jush qė nuk respektuan tė Shtunėn. U thamė, "Qofshi
tė pėrbuzur aq sa majmunėt."
[2:66]
I ujdisėm si shembull pėr gjeneratėn e tyre, si dhe pėr gjeneratat pasuese, dhe ndriēim pėr tė drejtit.
Mėshtjerra*
[2:67]
Moisiu i tha popullit tė tij, "Zoti ju urdhėron qė ta flijoni njė
mėshtjerrė." Ata thanė, "A po na tallė?" Ai tha, "Mos e
bėftė Zoti qė tė sillem si injorantėt."
*2:67 Edhe pse kjo sure pėrmban ligje dhe urdhra tė
rėndėsishme, duke pėrfshirė lutjet e kontaktit, agjėrimin, shtegtimin Haxh, dhe
ligjet e martesės, divorcit, etj., sures i ėshtė dhėnė emri
"Mėshtjerra." Kjo pasqyron rėndėsinė vendimtare qė ti nėnshtrohemi Zotit,
dhe ti bindemi menjėherė dhe pa luhatje Krijuesit tonė. Nėnshtrimi i tillė
vėrteton besimin tonė nė gjithėfuqishmėrinė dhe autoritetin absolut tė Zotit.
Shih gjithashtu nė Bibėl, Librin Numrat, Kapitulli 19.
[2:68]
Ata thanė, "Drejtoju Zotėruesit tėnd tė na tregojė cilėn." Ai tha,
"Ai thotė se ajo ėshtė njė mėshtjerrė as shumė e vjetėr, as shumė e re;
mesatare. Tash, zbatonie atė qė u urdhėruat."
[2:69]
Ata thanė, "Drejtoju Zotėruesit tėnd tė na tregojė ēfarė ngjyre ka."
Ai tha, "Ai thotė se ajo ėshtė njė mėshtjerrė e verdhė e ēelėt, kėnaq
shikuesit."
[2:70]
Ata thanė, "Drejtoju Zotėruesit tėnd tė na tregojė cilėn, se na duken tė
ngjashme, dhe nė dashtė Zoti, do tė gjejmė tė vėrtetėn."
[2:71]
Ai tha, "Ai thotė se ajo ėshtė njė mėshtjerrė qė nuk ka vuajtur nga lėrimi
i tokės ose ujitja e bimėve; ėshtė pa asnjė njollė apo tė metė." Ata
thanė, "Tash na e solle tė vėrtetėn." Mė nė fund e flijuan, pas
gjithė kėtij ngurrimi.
Qėllimi i mėshtjerrės
[2:72]
Ju kishit vrarė njė njeri, dhe u grindėt mes jush. Zoti kishte pėr ta nxjerr nė
shesh atė qė u munduat ta fshihni.
[2:73]
Thamė, "Bjerni (viktimės) me njė pjesė (tė mėshtjerrės)." Atėherė Zoti
e ktheu viktimėn nė jetė, dhe jua tregoi shenjat paralajmėruese tė Tij, qė tė
kuptoni.
[2:74]
Megjithatė, zemrat tuaja u ngurtėsuan si gurė, apo edhe mė shumė. Pasi qė ka
gurė prej tė cilėve burojnė lumenj. Ka tė tjerė qė qahen dhe nxjerrin prroje tė
qeta, dhe tė tjerė gurė pėrmblidhen teposhtė nga respekti pėr Zotin. Zoti nuk
ėshtė i pavetėdijshėm pėr ēfarėdo qė bėni.
Shtrembėrojnė fjalėn e Zotit
[2:75]
A prisni prej tyre tė besojnė si ju, pėrderisa disa prej tyre dėgjonin fjalėn e
Zotit, pastaj e shtrembėronin, me plot vetėdije dhe paramendim?
Fshehin fjalėn e Zotit
[2:76]
Dhe kur i takojnė besimtarėt, thonė, "Ne besojmė," por kur mblidhen
sė bashku, thonė, "Mos i njoftoni
(besimtarėt) pėr informatat qė ju dhanė juve nga Zoti, sepse i furnizoni me
mbėshtetje pėr argumentin e tyre lidhur me Zotėruesin tuaj. A nuk
kuptoni?"
[2:77]
A nuk e dinė qė Zoti din gjithēka qė fshehin, dhe gjithēka qė deklarojnė?
[2:78]
Mes tyre ka tė pa shkrim qė nuk e dinė shkrimin, pėrveē nėpėrmjet
thashethemeve, e pretendojnė qė e dinė.
[2:79]
Prandaj, mjerė ata qė e shtrembėrojnė shkrimin me duart e veta, e pastaj, pėr
pėrfitime tė vogla materiale, thonė, "Kjo ėshtė ēka shpalli Zoti."
Mjerė ata pėr shtrembėrimin e tillė, dhe mjerė ata pėr pėrfitimet e tyre tė
paligjshme.
Pėrjetėsia e Parajsės dhe Ferrit*
[2:80]
Disa madje thanė, "Nuk do tė na kapė Ferri, pėrveē njė numri tė kufizuar
ditėsh." Thuaj, "A mos keni marrė zotim tė tillė nga Zoti Zoti nuk
e prish zotimin e Tij apo po thoni pėr Zotin ēka nuk dini?"
*2:80-82 Ėshtė besim i ngulitur ndėr Myslimanėt e
korruptuar se ata do tė vuajnė nė Ferr vetėm nė proporcion me numrin e mėkateve
qė kanė bėrė, pastaj do tė dalin nga Ferri dhe tė shkojnė nė Parajsė. Ata
gjithashtu besojnė se Muhamedi do tė ndėrhyjė nė emėr tė tyre dhe do i nxjerrė
nga Ferri. Besime tė tilla janė nė kundėrshtim me Kuranin (Shtojca 8).
[2:81]
Me tė vėrtetė, ata qė mbledhin mėkate dhe pėrmbyten nga mėkatet e tyre do tė
jenė banues tė Ferrit; nė tė qėndrojnė gjithmonė.
[2:82]
Sa pėr ata qė besojnė, dhe ēojnė jetė tė drejtė, do tė jenė banues tė Parajsės;
aty qėndrojnė gjithmonė.
Urdhrat
[2:83]
Ne lidhėm besėn me Fėmijėt e Izraelit: "Mos adhuroni askėnd pos Zotit. Tė
nderoni prindėrit dhe tė keni kujdes ndaj tė afėrmve, jetimėve, dhe tė
varfėrve. Tė silleni me miqėsi ndaj njerėzve. Tė zbatoni Lutjet e Kontaktit
(Salat) dhe tė jepni bamirėsinė e obligueshme (Zeqat)." Por ju u kthyet
prapa, pėrveē njė pakice, dhe u bėtė kundėrshtarė.
[2:84]
Lidhėm besėn me ju, qė mos ta derdhni gjakun tuaj, as mos ta dėboni njėri
tjetrin nga shtėpitė tuaja. Ju u pajtuat dhe ishit dėshmitarė.
[2:85]
Prapėseprapė, jeni duke vrarė njeri tjetrin, dhe duke dėbuar disa prej jush nga
shtėpitė e tyre, duke u bashkuar kundėr tyre mėkatnisht dhe djallėzisht. Edhe
kur dorėzoheshin, kėrkonit haraē prej tyre. Dėbimi i tyre ishte i ndaluar pėr
ju, pikė sė pari. A besoni nė njė pjesė tė shkrimit dhe nuk besoni nė tjetrėn?
Ēfarė duhet tė jetė ndėshkimi pėr ata mes jush qė e bėjnė kėtė, pėrveē
poshtėrim nė kėtė jetė, dhe njė ndėshkim shumė mė i rėndė nė Ditėn e Ringjalljes?
Zoti nuk ėshtė i pavetėdijshėm pėr ēfarėdo qė bėni.
[2:86]
Janė ata qė blenė kėtė jetė tė ulėt, nė kėmbim tė Pėrjetėsisė. Si pasojė, atyre
as nuk iu zbutet ndėshkimi kurrė, as nuk mund tė ndihmohen.
Profetėt e Izraelit
[2:87]
Ne i dhamė Moisiut shkrimin, dhe pas tij dėrguam tė dėrguarė tjerė, dhe i dhamė
Jezusit (Isės), birit tė Marisė (Merjemės), mrekulli tė mėdha dhe e mbėshtetėm
me Frymėn e Shenjtė. A nuk ėshtė e vėrtetė se sa herė ndonjė i dėrguar shkoi
tek ju me diēka qė nuk ju pėlqeu, egoja juaj ju bėri kryelartė? Disa prej tyre
i refuzuat, dhe disa prej tyre i vratė.
Konstatim tragjik: "Mendja ime
ėshtė e kurdisur!"
[2:88]
Disa thonė, "Mendjet tona janė tė kurdisura!" Jo, ėshtė njė mallkim
prej Zotit, si pasojė e mosbesimit tė tyre, qė i mban larg nga besimi, me
pėrjashtim tė njė pakice prej tyre.
Kurani pėrmbush tė gjitha shkrimet
[2:89]
Kur ky shkrim u erdhi atyre nga Zoti, dhe edhe pse konfirmon dhe ėshtė nė
pajtueshmėri me ēka ata kanė, dhe edhe pse ata e parathonin nė profecitė e tyre
ardhjen e tij gjatė bisedės me mosbesimtarėt, kur profecisė sė tyre i erdhi
koha, ata nuk i besuan. Nė kėtė mėnyrė, dėnimi i Zotit i kapė mosbesimtarėt.
[2:90]
Vėrtetė e trishtueshme ėshtė ajo pėr ēka i shitėn shpirtrat e tyre tė
refuzojnė kėto shpallje tė Zotit nga zilia qė Zoti dhuron mirėsinė e Tij mbi
kėdo qė Ai do nga shėrbyesit e Tij. Si pasojė, ata vetėshkaktuan zemėrim mbi
zemėrim. Mosbesimtarėt kanė vetėshkaktuar njė ndėshkim poshtėrues.
[2:91]
Kur u thuhet, "Besoni nė kėto shpallje tė Zotit," thonė, "Ne
besojmė vetėm nė atė qė na u dėrgua neve." Pra, ata nuk besojnė nė
shpalljet e mėvonshme, edhe nėse ėshtė e vėrteta nga Zotėruesi i tyre, edhe pse
konfirmon ēka ata kanė! Thuaj, "Pse pra i vratė profetėt e Zotit, nėse
ishit besimtarė?"
Mėsim prej historisė sė Izraelit
[2:92]
Ju shkoi Moisiu me mrekulli tė mėdha, por nė mungesė tė tij adhuruat viēin, dhe
u bėtė shpirtligė.
[2:93]
Ne lidhėm besėn me ju, derisa mbi ju ngritėm Malin Sinai, duke thėnė, "Tė
ju pėrmbaheni urdhrave qė jua dhamė, me vendosmėri, dhe dėgjoni." Ata
thanė, "Dėgjojmė, por nuk ju bindemi." Zemrat e tyre u mbushėn me
admirim ndaj viēit, pėr shkak tė mosbesimit tė tyre. Thuaj, "Vėrtetė e
trishtueshme ėshtė ajo qė ju urdhėron besimi juaj, nėse keni ndonjė pikė
besimi."
[2:94]
Thuaj, "Nėse vendbanimi i Pėrjetėsisė ėshtė i rezervuar pėr ju tek Zoti,
duke pėrjashtuar tė gjithė njerėzit e tjerė, atėherė ju duhet ta dėshironi
vdekjen, nėse jeni tė sinqertė."
[2:95]
Ata nuk e dėshirojnė, pėr shkak tė veprave tė tyre tė kryera. Zoti ėshtė
tėrėsisht i vetėdijshėm pėr shpirtligjtė.
[2:96]
Nė fakt, mė tė mėdhenjtė lakmues pėr jetė do i gjesh ata; edhe mė lakmues se
idhujtarėt. Njė i tyre dėshiron tė jetojė njė mijė vjet. Por kjo nuk do e
shpėtojė nga ndonjė ndėshkim, sado qė tė jetojė. Zoti ėshtė pamės i ēdo gjėje
qė bėjnė.
Gabrieli ndėrmjetėson shpalljen
[2:97]
Thuaj, "Kushdo qė kundėrshton Gabrielin duhet ta di qė ai ta ka zbritur
kėtė (Kuran) nė zemėr, sipas dėshirės sė Zotit, qė konfirmon shkrimet
paraprake, dhe jep udhėzime dhe lajme tė mira pėr besimtarėt."
[2:98]
Kushdo qė kundėrshton Zotin, dhe engjėjt e Tij, dhe tė dėrguarit e Tij, dhe
Gabrielin dhe Mikaelin, duhet ta di qė Zoti kundėrshton mosbesimtarėt.
[2:99]
Ne tė zbritėm ty tė tilla shpallje tė qarta, dhe vetėm shpirtligjtė do i
refuzojnė.
[2:100]
A nuk ėshtė fakt qė kur ata lidhin besėn dhe zotohen qė do e mbajnė, disa prej
tyre gjithmonė e shpėrfillin? Nė fakt, shumica e tyre nuk besojnė.
Shpėrfillin shkrimin e Zotit
[2:101]
Tash qė njė i dėrguar prej Zotit u ka ardhur atyre,* edhe pse ai vėrteton
shkrimin e tyre, disa ndjekės tė shkrimit (Jahuditė, tė Krishterėt, dhe
Myslimanėt) hedhin pas shpine shkrimin e Zotit, sikur tė mos e kishin pasur
kurrė.
*2:101 I Dėrguari i Zotit i Besėlidhjes
parashikohet nė profecitė nė Besėlidhjen e Vjetėr (Malakia 3:1-3), Besėlidhjen
e Re (Luka 17:22-37), dhe kėtu nė Besėlidhjen e Fundit (3:81).
Magjia dėnohet
[2:102]
Ata ndoqėn ēka i mėsuan djajtė rreth mbretėrisė sė Salomonit (Sulejmanit).
Mirėpo Salomoni nuk ishte mosbesimtar, por djajtė ishin mosbesimtarė. Ata ua
mėsonin njerėzve magjinė, dhe atė qė zbriti nėpėrmjet dy engjėjve nė Babel,
Harutit dhe Marutit. Kėta dy nuk pėrhapnin njohuri tė tillė pa ju thėnė:
"Ky ėshtė njė test. Tė mos e keqpėrdorni njė njohuri tė tillė." Por
njerėzit e pėrdorėn nė intriga tė dėmshme siē ėshtė ndarja e martesave. Ata nuk
mund ta dėmtojnė askėnd kundėr dėshirės sė Zotit. Ata pra mėsojnė ēka i dėmton,
e jo ēka ju sjell dobi, dhe e dinė shumė mirė se kushdo qė ushtron magji nuk do
tė ketė hise nė Pėrjetėsi. Vėrtetė e trishtueshme ėshtė pėr ēka i shesin
shpirtrat e tyre, sikur veē ta dinin.
[2:103]
Nėse besojnė dhe ēojnė jetė tė drejtė, shpėrblimi prej Zotit ėshtė shumė mė i
mirė, sikur veē ta dinin.
Pėrdredhin fjalėt e lutjes
[2:104]
O ju qė besoni, nuk duhet tė thoni, "Raina"* (kujdestarona). Por tė
thoni, "Undhurna" (ruana), dhe dėgjoni. Mosbesimtarėt kanė
vetėshkaktuar ndėshkim qė dhemb.
*2:104 Fjala "Raina" keqpėrdorej nga disa
folės tė Hebraishtes, dhe pėrdridhej qė tė tingėllonte si njė fjalė e ndyrė.
(shih gjithashtu 4:46).
Xhelozia dėnohet
[2:105]
As mosbesimtarėt mes ndjekėsve tė shkrimit, e as idhujtarėt, nuk duan tė shohin
ndonjė bekim tė zbres mbi ju nga Zotėruesi juaj. Megjithatė, Zoti derdh bekimet
e Tij mbi kėdo qė Ai zgjedhė. Zoti posedon mirėsi pakufi.
Mrekullia pėrfundimtare: Kodi matematikor i Kuranit*
[2:106]
Kur e shfuqizojmė ēfarėdo mrekullie, ose e bėjmė tė harrohet, e prodhojmė njė
edhe mė tė mirė, ose sė paku tė barabartė. A nuk e dini faktin qė Zoti ėshtė i
Plotfuqishėm?
*2:106 Mrekullia matematikore e Kuranit ėshtė e
pėrhershme & mė e madhe se mrekullitė paraprake (34:45, 74:35). Si vetė
Kurani, ajo konfirmon, pėrmbush, dhe zėvendėson tė gjitha mrekullitė paraprake.
[2:107]
A nuk e njihni faktin qė Zoti posedon mbretėrimin e qiejve dhe tokės; qė nuk
keni askėnd pos Zotit si Zotėrues dhe Sundues tuajin?
[2:108]
A dėshironi tė kėrkoni nga i dėrguari juaj ēka u kėrkua nga Moisiu nė tė
kaluarėn? Kushdo qė zgjedhė mosbesimin, nė vend tė besimit, vėrtetė ka humbur
rrugėn e drejtė.
[2:109]
Shumė ndjekės tė shkrimit mė me dėshirė do tju kishin parė duke ju rikthyer
mosbesimit, tash qė keni besuar. Kjo ėshtė pėr shkak tė xhelozisė sė tyre, pasi
pėr ta e vėrteta ėshtė bėrė evidente. Ti falni, dhe ti lini rehat, deri sa Zoti
ta sjellė drejtėsinė e Tij. Zoti ėshtė i Gjithėfuqishėm.
[2:110]
Ti zbatoni Lutjet e Kontaktit (Salat) dhe jepni bamirėsinė e obligueshme
(Zeqat). Ēfarėdo tė mire qė e dėrgoni pėr veten tuaj, do e gjeni te Zoti. Zoti
sheh ēdo gjė qė bėni.
Tė gjithė besimtarėt shpengohen, pavarėsisht nga emri i fesė
sė tyre
[2:111]
Disa thanė, "Askush nuk do tė hyjė nė Parajsė pėrveē Jahudive ose tė
Krishterėve!" E tillė ėshtė ėndrra e tyre. Thuaj, "Paraqitna provat,
nėse keni tė drejtė."
Nėnshtrimi: Feja e vetme
[2:112]
Nė tė vėrtetė, ata qė ia nėnshtrojnė veten plotėsisht vetėm Zotit, pėrderisa
ēojnė jetė tė drejtė, do tė marrin shpėrblimin nga Zotėruesi i tyre; nuk kanė
pse tė frikėsohen, e as nuk do tė brengosen.*
*2:111-112 Shih 2:62 dhe 5:69.
[2:113]
Jahuditė thanė, "Tė Krishterėt nuk bazohen nė asgjė," e tė Krishterėt
thanė, "Jahuditė nuk bazohen nė asgjė." E qė tė dy e lexojnė
shkrimin. Tė tilla janė shprehjet e atyre qė nuk kanė aspak dije. Zoti do i
gjykojė nė Ditėn e Ringjalljes, lidhur me grindjet e tyre.
Ta frekuentoni vendlutjen
[2:114]
Kush janė mė tė kėqij se ata qė bojkotojnė vendlutjet e Zotit, ku pėrkujtohet
emri i Tij, dhe kontribuojnė nė braktisjen e tyre? Ata nuk duhet tė hynė nė to
pėrveē duke u frikėsuar. Ata do tė vuajnė poshtėrim nė kėtė jetė, dhe nė
Pėrjetėsi do tė vuajnė ndėshkim tė tmerrshėm.
[2:115]
E Zotit ėshtė lindja dhe perėndimi; kudo qė shkoni aty do tė jetė prania e Zotit.
Zoti ėshtė i Gjithėpranishėm, i Gjithėdijshėm.
Blasfemi e tepėrt
[2:116]
Ata thanė, "Zoti ka lindur djalė!" Qoftė i madhėruar! Kurrė. E tij
ėshtė gjithēka nė qiej dhe tokė; gjithēka i ėshtė nėnshtruar Atij.
[2:117]
Nismėtari i qiejve dhe tokės: pėr tė bėrė ēfarėdo Ai vetėm i thotė,
"Ji," dhe ėshtė.
[2:118]
Ata qė nuk kanė aspak dije thonė, "Veē sikur Zoti tė mund tė na fliste,
ose ndonjė mrekulli tė mund tė na vinte!" Tė tjerėt para tyre kanė
shprehur thėnie tė ngjashme; mendjet e tyre janė tė ngjashme. Ne i shfaqim
mrekullitė pėr ata qė janė tė sigurt.
[2:119]
Ne tė kemi dėrguar ty* me tė vėrtetėn si bartės tė lajmeve tė mira, si dhe
paralajmėrues. Ti nuk pėrgjigjesh pėr ata qė vetėshkaktojnė Ferrin.
*2:119 Ėshtė obligim i imi qė tė tregoj se
identiteti i kėtij tė dėrguari konfirmohet tė jetė "Rashad Khalifa," I
Dėrguari i Zotit i Besėlidhjes. Duke mbledhur vlerėn germore tė
"Rashad" (505), dhe vlerėn germore tė "Khalifa" (725), plus
numrin e strofės (119), marrim 1349, shumėfish i 19-tės. Shih 3:81 dhe Shtojcėn Dy.
[2:120]
As jahuditė, as tė krishterėt, nuk do tė pranojnė ty, po tė mos e ndjekėsh fenė
e tyre. Thuaj, "Udhėzimi i Zotit ėshtė udhėzimi i vėrtetė." Nėse
pėrvetėson dėshirat e tyre, pavarėsisht nga dija qė ke pranuar, nuk do tė gjesh
asnjė aleat ose pėrkrahės tė tė ndihmojė kundėr Zotit.
[2:121]
Ata qė pranuan shkrimin, dhe e njohin ashtu si duhet tė njihet, do tė besojnė
nė kėtė. E sa pėr ata qė nuk besojnė, ata janė dėshtakėt.
[2:122]
O Fėmijėt e Izraelit, pėrkujtoni tė mirat e Mia qė jua dhurova, dhe qė ju
bekova mė shumė se ēdo popull tjetėr.
[2:123]
Ruajuni ditės kur asnjė shpirt nuk do i ndihmojė tjetrit, asnjė haraē nuk
pranohet, asnjė ndėrmjetėsim nuk ėshtė i dobishėm, dhe askush nuk ndihmohet.
Ibrahimi
[2:124]
Kujtohuni qė Ibrahimi u vu nė test nga Zotėruesi i tij, me disa urdhra dhe i
pėrmbushi. (Zoti) tha, "Po tė caktoj imam pėr njerėzit." Ai tha,
"Edhe pasardhėsit e mijė?" Ai tha, "Besėlidhja ime nuk i
pėrfshinė shkelėsit."
[2:125]
Ne e kemi shndėrruar faltoren (Qaben) nė vatėr kthimi, dhe strehė tė sigurt. Ju
mund ta pėrdorni faltoren e Ibrahimit si shtėpi lutjeje. Ne mandatuam Ibrahimin
dhe Ismailin: "Pastronie shtėpinė Time pėr ata qė e vizitojnė, ata qė
jetojnė atje, dhe ata qė pėrkulen dhe pėrulen."
[2:126]
Ibrahimi u lut: "Zotėruesi im, bėje kėtė njė tokė paqėsore, dhe furnizo
njerėzit e saj me fruta. Furnizoj ata qė besojnė nė Zotin dhe Ditėn e
Fundit." (Zoti) tha, "Unė gjithashtu do i furnizoj ata qė nuk
besojnė. Do i lė tė kėnaqen, pėrkohėsisht, pastaj do i mbyllė nė ndėshkimin e
Ferrit, dhe nė fat tė tmerrshėm."
Ibrahimi i dorėzoi tė gjitha zakonet e Nėnshtrimit (Islamit)
[2:127]
Kur Ibrahimi i ngrihte themelet e faltores, bashkė me Ismailin (u lutėn):
"Zotėruesi ynė, pranoje kėtė prej nesh. Ti je Dėgjuesi, i Gjithėdijshmi.
[2:128]
"Zotėruesi ynė, na bė tė nėnshtruar ndaj Teje, dhe prej pasardhėsve tonė
le tė jetė njė shoqėri e tė nėnshtruarve ndaj Teje. Mėsona ritet e fesė tonė,
dhe shpengona. Ti je Shpenguesi, i Mėshirshmi.
[2:129]
"Zotėruesi ynė, dhe rrite mes tyre njė tė dėrguar qė tua recitojė atyre
shpalljet Tua, tua mėsojė shkrimin dhe menēurinė, dhe ti pastrojė. Ti je i
Plotfuqishmi, Mė i Menēuri."
[2:130]
Kush do tė braktiste fenė e Ibrahimit, pėrveē dikujt qė e mashtron veten? E zgjodhėm
atė nė kėtė botė, dhe nė Pėrjetėsi ai ėshtė me tė drejtit.
[2:131]
Kur Zotėruesi i tij i tha, "Nėnshtrohu," ai tha, "I nėnshtrohem Zotėruesit
tė gjithėsisė."
[2:132]
Dhe Ibrahimi i shtyu fėmijėt e tij ta bėjnė tė njėjtėn, si edhe Jakobi: "O
fėmijėt e mi, Zoti e ka vėnė nė pah fenė pėr ju; mos vdisni ndryshe pėrveē si
tė nėnshtruar."
[2:133]
Sikur tė ishit dėshmitarė tė Jakobit nė prag tė vdekjes; ai u tha fėmijėve tė
vet, "Ēka do tė adhuroni pasi tė vdes?" Thanė, "Do tė adhurojmė zotin
tėnd; zotin e baballarėve tu Ibrahimit, Ismailit, dhe Isakut; tė vetmin zot. Atij
i nėnshtrohemi."
[2:134]
Ajo ėshtė njė shoqėri nga e kaluara. Ata janė pėrgjegjės pėr ēka ata mblodhėn,
dhe ju jeni pėrgjegjės pėr ēka ju mblodhėt. Ju nuk pėrgjigjeni pėr asgjė qė ata
kanė bėrė.
Nėnshtrimi (islami): Feja e Ibrahimit*
[2:135]
Ata thanė, "Duhet tė jeni Jahudi ose tė Krishterė, qė tė udhėzoheni."
Thuaj, "Ne ndjekim fenė e Ibrahimit monoteizmin ai nuk ishte
idhujtar."
*2:135 Kurani vazhdimisht na informon se Nėnshtrimi
ėshtė feja e Ibrahimit (3:95, 4:125, 6:161, 22:78). Ibrahimi pranoi
"shkrim" nė praktikė (zakone), domethėnė, tė gjitha obligimet dhe
zakonet e Nėnshtrimit [Lutjet e Kontaktit (Salat), bamirėsinė e obligueshme
(Zeqat), agjėrimin e Ramazanit, dhe shtegtimin Haxh]. Muhamedi ishte ndjekės i
fesė sė Ibrahimit, siē e shohim nė 16:123; ai e dorėzoi kėtė Besėlidhje tė
Fundit, Kuranin. I Dėrguari i tretė i Nėnshtrimit dorėzoi provėn e vėrtetėsisė
sė fesė (shih 3:81 dhe Shtojcat 1, 2, 24, & 26).
Asnjė dallim nė mes tė
tė dėrguarve tė Zotit
[2:136]
Thoni, "Besojmė nė Zotin, dhe nė ēka na u shpall neve, dhe nė ēka iu shpall
Ibrahimit, Ismailit, Isakut, Jakobit, dhe Patriarkėve; dhe nė ēka iu dha
Moisiut dhe Jezusit, dhe tė gjithė profetėve nga Zotėruesi i tyre. Nuk bėjmė
asnjė dallim ndėrmjet asnjėrit prej tyre. Vetėm Atij i nėnshtrohemi."
[2:137]
Nėse ata besojnė si besoni ju, atėherė janė tė udhėzuar. Por nėse refuzojnė,
atėherė janė kundėrshtarė. Zoti do tė shpėtojė ty nga kundėrshtimi i tyre; Ai
ėshtė Dėgjuesi, i Gjithėdijshmi.
[2:138]
I tillė ėshtė sistemi i Zotit, e sistemi i kujt ėshtė mė i mirė se i Zotit?
"Vetėm Atė e adhurojmė."
[2:139]
Thuaj, "A grindeni me ne rreth Zotit, kur Ai ėshtė Zotėruesi ynė dhe Zotėruesi
juaj? Ne jemi pėrgjegjės pėr veprat tona, dhe ju jeni pėrgjegjės pėr veprat
tuaja. Vetėm Atij i kushtohemi."
[2:140]
A thoni se Ibrahimi, Ismaili, Isaku, Jakobi, dhe Patriarkėt ishin Jahudi ose tė
Krishterė? Thuaj, "A e dini mė mirė se Zoti? Kush ėshtė mė i keq se ai qė
e fsheh njė dėshmi qė e ka mėsuar prej Zotit? Zoti nuk ėshtė i pavetėdijshėm
pėr ēfarėdo qė bėni."
[2:141]
Ajo ishte njė shoqėri nga e kaluara. Ata janė pėrgjegjės pėr ēka ata mblodhėn,
dhe ju jeni pėrgjegjės pėr ēka ju mblodhėt. Ju nuk pėrgjigjeni pėr asgjė qė ata
bėnė.
Heqja e fanatizmit dhe paragjykimeve*
[2:142]
Budallenjtė mes njerėzve do tė thoshin, "Pse e ndėrruan drejtimin e Kiblės
sė tyre?"* Thuaj, "E Zotit ėshtė lindja dhe perėndimi; Ai udhėzon kė do
nė rrugė tė drejtė."
*2:142-145 "Kibla" ėshtė drejtimi kah i
cili drejtohemi gjatė Lutjeve tė Kontaktit (Salat). Kur Gabrieli e shpuri te Muhamedi
urdhrin qė tė drejtohen kah Jerusalemi nė vend tė Mekės, hipokritėt u ekspozuan.
Arabėt kishin paragjykime tė forta nė favor tė Qabes si "Kibėl" tė
tyre. Vetėm besimtarėt e vėrtetė ishin nė gjendje ti tejkalonin paragjykimet e
tyre; ata me gatishmėri iu bindėn tė dėrguarit.
[2:143]
Kėshtu ju bėmė shoqėri tė paanshme, qė tė shėrbeni si dėshmitarė mes njerėzve,
dhe i dėrguari shėrben si dėshmitar mes jush. E ndėrruam drejtimin e Kiblės
tuaj tė parė vetėm qė ti veēojmė ata qė me gatishmėri e ndjekin tė dėrguarin
nga ata qė kthehen prapa. Ishte test i vėshtirė, por jo pėr ata qė janė tė
udhėzuar nga Zoti. Zoti nuk ta humb adhurimin. Zoti ėshtė i Dhembshėm ndaj
njerėzve, i Mėshirshmi.
Kibla kthehet nė Mekė
[2:144]
Tė kemi parė duke e kthyer fytyrėn tėnde nga qielli (duke kėrkuar drejtimin e
duhur). Ne tash caktojmė njė Kibėl qė tė kėnaq ty. Tash e tutje, ta kthesh
fytyrėn nga Vendlutja e Shenjtė. Kudo qė tė jeni, tė gjithė ti ktheni fytyrat
tuaja nga ajo. Ata qė pranuan shkrimin paraprak e dinė qė kjo ėshtė e vėrteta
nga Zotėruesi i tyre. Zoti nuk ėshtė i pavetėdijshėm pėr ēfarėdo qė bėjnė.
[2:145]
Edhe sikur tiu shfaqėsh ndjekėsve tė shkrimit ēdo lloj mrekullie, ata nuk do
tė ndjekin Kiblėn tėnde. As ti mos ta ndjekėsh Kiblėn e tyre. Ata nuk e ndjekin
as Kiblėn e njėri tjetrit. Nėse pėrvetėson dėshirat e tyre, pas dijes qė tė ka
ardhur, do tė jesh me shkelėsit.
Keqpėrdorimi i shkrimit: Theksimi i pėrzgjedhur dhe fshehja
[2:146]
Ata qė pranuan shkrimin e njohin tė vėrtetėn kėtu, siē i njohin fėmijėt e vet.
Prapėseprapė, disa prej tyre e fshehin tė vėrtetėn, me dashje.
[2:147]
Kjo ėshtė e vėrteta nga Zotėruesi yt; nuk duhet tė dyshosh.
[2:148]
Secili nga ju e zgjedh drejtimin pėr ta ndjekur; Tė garoni drejt drejtėsisė.
Kudo qė tė jeni, Zoti do ju mbledhė tė gjithėve. Zoti ėshtė i Gjithėfuqishėm.
Kibla kthehet nė Mekė
[2:149]
Kudo qė shkon, ta kthesh fytyrėn (gjatė Salatit) kah Vendlutja e Shenjtė.* Kjo
ėshtė e vėrteta nga Zotėruesi yt. Zoti nuk ėshtė i pavetėdijshėm pėr ēfarėdo qė
tė gjithė ju bėni.
*2:149 Provė e shkėlqyeshme e idhujtarisė qė kryhet
nga "Myslimanėt" e sotėm ėshtė pėrcaktimi i varrit tė Muhamedit si
"Vendlutje e Shenjtė." Kurani pėrmend vetėm njė "Vendlutje tė
Shenjtė."
[2:150]
Kudo qė shkon, ta kthesh fytyrėn (gjatė Salatit) kah Vendlutja e Shenjtė; kudo
qė tė jeni, ti ktheni fytyrat tuaja (gjatė Salatit) kah ajo. Kėshtu, njerėzit
nuk do tė kenė asnjė argument kundėr jush, pėrveē shkelėsve mes tyre. Mos iu
frikėsoni atyre, por frikėsomuni Mua. Unė pastaj do i pėrkryej bekimet e Mia
mbi ju, qė tė udhėzoheni.
[2:151]
(Bekime) si dėrgimin e njė tė dėrguari nga mesi juaj tju recitojė shpalljet
tona, tju pastrojė, tjua mėsojė shkrimin dhe menēurinė, dhe tju mėsojė ēka
nuk dinit.
[2:152]
Tė mė pėrkujtoni Mua, qė tju pėrkujtoj juve, dhe tė jeni falėnderues ndaj
Meje; mos u bėni mosmirėnjohės.
[2:153]
O ju qė besoni, kėrkoni ndihmė pėrmes durimit dhe Lutjeve tė Kontaktit (Salat).
Zoti ėshtė me ata qė durojnė me kėmbėngulje.
Ku shkojmė prej kėtu?
[2:154]
Mos thoni pėr ata qė vriten pėr Zotin, "Janė tė vdekur." Ata janė tė
gjallė te Zotėruesi i tyre, por nuk e kuptoni.*
*2:154 Tė drejtit nuk vdesin vėrtetė; ata thjesht i
lėnė trupat e tyre kėtu dhe shkojnė nė Parajsėn e njėjtė ku Ademi dhe Eva dikur
jetuan. Shih Shtojcėn 17 pėr provat dhe
detajet.
[2:155]
Ne padyshim do tju testojmė me ca frikė, uri, dhe humbje parash, jetėsh dhe tė
korrash. Jepu lajme tė mira durimtarėve.*
*2:155 Testi ėshtė i pėrpiluar ashtu qė tė
vėrtetojė se e adhurojmė vetėm Zotin nė tė gjitha rrethanat (29:2).
[2:156]
Kur u bie ndonjė pikėllim, thonė, "Jemi tė Zotit, dhe te Ai
kthehemi."
[2:157]
Kėta kanė merituar bekime nga Zotėruesi i tyre dhe mėshirė. Kėta janė tė
udhėzuarit.
Shtegtimi Haxh
[2:158]
Brigjet e Safas dhe Merves janė ndėr ritet e shpallura nga Zoti. Kushdo qė
zbaton Haxhin ose Umren nuk bėn gabim duke e pėrshkuar distancėn ndėrmjet tyre.
Nėse dikush vullnetarisht bėn edhe mė shumė punė tė drejta, atėherė Zoti ėshtė
Mirėnjohės, i Gjithėdijshėm.
Kundėrvajtje e tepėrt
[2:159]
Ata qė fshehin shpalljet dhe udhėzimin tonė, pas shpalljes sė tyre pėr njerėzit
nė shkrim, janė tė mallkuar nga Zoti; janė tė mallkuar nga tė gjithė
mallkuesit.
[2:160]
E sa pėr ata qė pendohen, pėrmirėsohen, dhe i shpallin ato, Unė i shpengoj ata.
Unė jam Shpenguesi, i Mėshirshmi.
[2:161]
Ata qė nuk besojnė dhe vdesin si mosbesimtarė, kanė vetėshkaktuar mallkimin e Zotit,
engjėjve, dhe tė gjithė njerėzve (nė Ditėn e Gjykimit).
[2:162]
Pėrgjithmonė qėndrojnė aty. Nuk iu zbutet ndėshkimi kurrė, e as nuk iu shtyhet
afati.
[2:163]
Zot i juaji ėshtė njė zot; nuk ka asnjė zot pos Tij, Mirėbėrėsit, Mė tė
Mėshirshmit.
Shenja tė jashtėzakonshme tė Zotit
[2:164]
Nė krijimin e qiejve dhe tokės, nė ndėrrimin e natės dhe ditės, nė anijet qė
lėvizin nėpėr oqean pėr dobi tė njerėzve, nė ujin qė Zoti e lėshon nga qielli
pėr tė rigjallėruar tokė tė vdekur dhe pėr tė pėrhapur nė tė ēfarėdo lloj
krijese, nė manipulimin e erėrave, dhe reve tė vendosura ndėrmjet qiellit dhe
tokės, ka prova tė mjaftueshme pėr njerėz qė kuptojnė.
Idhujt mohojnė idhujtarėt e tyre*
[2:165]
Prapėseprapė, disa njerėz i rivalizojnė idhuj Zotit, dhe i duan sikur tė ishin Zoti.
Ata qė besojnė e duan Zotin mė sė shumti. Veē sikur shkelėsit tė mund ta
shihnin veten kur e shohin ndėshkimin! Do e kuptojnė pastaj, qė e tėrė fuqia
ėshtė e vetėm Zotit, dhe qė ndėshkimi i Zotit ėshtė tmerrues.
[2:166]
Ata qė u ndoqėn do i mohojnė ndjekėsit e vet.* Do tė shohin ndėshkimin, dhe tė
gjitha lidhjet mes tyre do tė shkėputen.
*2:165-166 Jezusi, Maria, Muhamedi, Aliu, dhe
shenjtorėt do i mohojnė idhujtarėt e tyre nė Ditėn e Ringjalljes. Shih
gjithashtu 16:86, 35:14, 46:6, dhe Ungjillin e Mateut 7:21-23.
[2:167]
Ndjekėsit do tė thonė, "Nėse mund ta kemi njė shans tjetėr, do i mohojmė
ata, ashtu si na kanė mohuar tash ata neve." Zoti pra ua shfaqė
pasojat e punėve tė tyre si asgjė pos brejtje ndėrgjegjeje; ata nuk do tė dalin
nga Ferri kurrė.
Dreqi ndalon gjėrat e lejuara
[2:168]
O njerėz, hani nga prodhimet e tokės tė gjitha qė janė tė lejuara dhe tė mira,
dhe mos ndiqni hapat e Dreqit; ai ėshtė armiku juaj mė i flaktė.
[2:169]
Ai vetėm ju urdhėron qė tė bėni tė kėqija dhe vese, dhe tė thoni kundėr Zotit
ēka nuk dini.
Mbajtja e statukuosė: Tragjedi njerėzore
[2:170]
Kur u thuhet, "Ndiqni ēka Zoti ka shpallur kėtu," thonė, "Ne
ndjekim vetėm ēka i gjetėm prindėrit tanė duke bėrė." E ēka nėse prindėrit
e tyre nuk kuptonin, dhe nuk ishin tė udhėzuar?
[2:171]
Shembulli i mosbesimtarėve tė tillė ėshtė ai i papagajve qė pėrsėrisin zėrat
dhe thirrjet qė dėgjojnė, pa i kuptuar. Tė shurdhėr, memecė, dhe tė verbėr; ata
nuk mund tė kuptojnė.
Vetėm katėr mishra ndalohen*
[2:172]
O ju qė besoni, hani nga gjėrat e mira qė ju furnizuam, dhe jini falėnderues
ndaj Zotit, nėse e adhuroni vetėm Atė.
*2:172-173 Pėrgjatė gjithė Kuranit, vetėm katėr
mishra ndalohen (6:145, 16:115, Shtojca 16). Ndalesat ushqimore pėrtej kėtyre tė katėrtave janė tė
barasvlershme me idhujtari (6:121,148,150; 7:32).
[2:173]
Ai ndalon pėr ju vetėm ngrėnien e kafshėve qė ngordhin vetė (pa ndėrhyrje
njerėzore), gjakun, mishin e derrit, dhe kafshėt qė dedikohen pėr tjetėr pos Zotit.
Nėse dikush detyrohet (ti hajė kėto), pa qėllim ose keqdashje, ai nuk shkakton
asnjė mėkat. Zoti ėshtė Falės, i Mėshirshmi.
Udhėheqėsit fetar tė korruptuar fshehin Mrekullinė e
Kuranit*
[2:174]
Ata qė fshehin shpalljet e Zotit nė shkrim, nė kėmbim tė njė pėrfitimi tė vogėl
material, nuk hanė tjetėr pos zjarr nė barqet e tyre. Zoti nuk do tu flasė nė
Ditėn e Ringjalljes, e as nuk do i pastrojė. Ata kanė vetėshkaktuar ndėshkim qė
dhemb.
*2:174-176 Pavarėsisht nga dijenia e tyre pėr
mrekullinė matematikore tė Zotit nė Kuran, udhėheqėsit fetar tė korruptuar u
pėrpoqėn pėr shumė vite ta fshehin kėtė mrekulli mbresėlėnėse. Shumė prej tyre
e pranuan qė ata nuk e duronin faktin qė Rashad Khalifa, e jo ata, ishte bekuar
me mrekullinė.
[2:175]
Janė ata qė zgjodhėn humbjen nė vend tė udhėzimit, dhe ndėshkimin nė vend tė
faljes. Si pasojė, ata do tė duhet ta durojnė Ferrin.
[2:176]
Kjo ėshtė pėr arsye se Zoti e ka shpallur kėtė shkrim, qė bartė tė vėrtetėn,
dhe ata qė nuk pajtohen me shkrimin janė kundėrshtarėt mė tė flaktė.
Drejtėsia definohet
[2:177]
Drejtėsi nuk ėshtė kthimi i fytyrave tuaja kah lindja ose perėndimi. Tė drejtė
janė ata qė besojnė nė Zotin, Ditėn e Fundit, engjėjt, shkrimin, dhe profetėt;
dhe paratė ua japin, me gėzim, tė afėrmve, bonjakėve, nevojtarėve, udhėtarėve
tė huaj, lypėsve, dhe pėr lirimin e skllevėrve; dhe i zbatojnė Lutjet e
Kontaktit (Salat) dhe japin bamirėsinė e obligueshme (Zeqat); dhe e mbajnė
fjalėn sa herė qė premtojnė diēka; dhe kėmbėngulin
me durim pėrballė keqtrajtimit, varfėrisė, dhe luftės. Kėta janė tė vėrtetit;
kėta janė tė drejtit.
Shkurajimi i dėnimit me vdekje*
[2:178]
O ju qė besoni, barazia ėshtė ligji i shpallur pėr ju kur keni tė bėni me
vrasje i liri pėr tė lirin, skllavi pėr skllavin, femra pėr femrėn. Nėse
dikush falet nga familja e viktimės, njė reagim mirėnjohės e ka radhėn, dhe njė
kompensim me barazi tė paguhet. Ky ėshtė njė lehtėsim nga Zotėruesi juaj dhe
mėshirė. Kushdo qė shkelė pėrtej kėsaj vetėshkakton njė ndėshkim qė dhemb.
2:178 Kurani qartė e dekurajon dėnimin me vdekje.
Sillet ēdo lloj arsyetimi qė tė kursehen jetė, duke pėrfshirė edhe jetėn e
vrasėsit. Familja e viktimės mund ta llogarisė si mė tė mirė , nė rrethana tė
caktuara, kursimin e jetės sė vrasėsit nė kėmbim tė njė kompensimi me barazi.
Gjithashtu dėnimi me vdekje nuk ėshtė i zbatueshėm nėse, pėr shembull, njė
femėr vret njė mashkull, ose e kundėrta.
[2:179]
Barazia ėshtė ligj qė kursen jetė pėr ju, o ju qė keni inteligjencė, qė tė jeni
tė drejtė.
Shkruani testament
[2:180]
Ėshtė shpallur qė kur tė afrohet vdekja, tė shkruani testament pėr tė mirėn e
prindėrve dhe tė afėrmve, me barazi. Ky ėshtė obligim pėr tė drejtit.
[2:181]
Nėse dikush e ndryshon testamentin qė ka dėgjuar, mėkati i ndryshimit u bie
atyre qė janė pėrgjegjės pėr njė ndryshim tė tillė. Zoti ėshtė Dėgjues, Njohės.
[2:182]
Nėse dikush sheh padrejtėsi tė tepėrt ose njėanshmėri nga testamentlėnėsi, dhe
ndėrmerr masa korrigjuese qė tė kthejė drejtėsinė nė testament, ai nuk bėn
mėkat. Zoti ėshtė Falės, i Mėshirshmi.
Agjėrimi theksohet dhe modifikohet*
[2:183]
O ju qė besoni, agjėrimi ėshtė shpallur pėr ju, siē ėshtė shpallur pėr ata para
jush, qė tė arrini shpėtim.
*2:183-187 Si tė gjitha obligimet nė Nėnshtrim,
agjėrimi po ashtu ėshtė shpallur nėpėrmjet Ibrahimit (22:78, Shtojcat 9 & 15). Para shpalljes sė
Kuranit, marrėdhėniet seksuale ishin tė ndaluara gjatė periudhės sė agjėrimit.
Kjo rregull modifikohet nė 2:187 pėr tė lejuar marrėdhėnie gjatė netėve tė
Ramazanit.
[2:184]
Ditė tė posaēme (janė tė caktuara pėr agjėrim); nėse dikush ėshtė i sėmurė ose
nė udhėtim, njė numėr i barabartė i ditėve tjera mund tė zėvendėsohet. Ata qė
mund tė agjėrojnė, por me vėshtirėsi tė mėdha, mund ta zėvendėsojnė atė me tė
ushqyerit e njė personi tė varfėr pėr ēdo ditė qė e prishin agjėrimin. Nėse
dikush vullnetarisht (bėn edhe mė shumė punė tė drejta), ėshtė edhe mė mirė.
Por agjėrimi ėshtė mė i mirė pėr ju, sikur veē ta dinit.
[2:185]
Ramazani ėshtė muaji gjatė tė cilit u shpall Kurani, qė jep udhėzim pėr
njerėzit, mėsime tė qarta, dhe kodin ligjor. Ata prej jush qė kalojnė nėpėr
kėtė muaj, tė agjėrojnė nė tė. Ata qė janė tė sėmurė ose duke udhėtuar mund ta
zėvendėsojnė me numėr tė njėjtė tė ditėve tjera. Zoti ju dėshiron lehtėsim, e
jo vėshtirėsi, qė tė pėrmbushni obligimet tuaja, dhe ta madhėroni Zotin pėr
udhėzimin, dhe ta shprehni mirėnjohjen tuaj.
Zoti ju pėrgjigjet lutjeve tė shėrbėtorėve tė Tij
[2:186]
Kur shėrbėtorėt e Mi tė pyesin pėr Mua, Unė jam gjithmonė pranė. Unė ju
pėrgjigjem lutjeve tė tyre kur mė luten. Njerėzit tė mė pėrgjigjen dhe tė
besojnė nė Mua, qė tė udhėzohen.
[2:187]
Tė lejuara pėr ju janė marrėdhėniet seksuale me gratė tuaja gjatė netėve tė
agjėrimit. Ato janė mbajtėset e fshehtėsive tuaja, dhe ju jeni mbajtėsit e
fshehtėsive tė tyre. Zoti e dinte qė ju i tradhtonit shpirtrat tuaj, dhe Ai ju
ka shpenguar, dhe ju ka falur. Tash e tutje, ju mund tė keni marrėdhėnie me to,
duke kėrkuar atė qė Zoti ju ka lejuar. Mund tė hani dhe pini deri sa fija e
bardhė e dritės tė bėhet e dallueshme nga fija e errėt e natės nė agim. Pastaj,
tė agjėroni derisa tė perėndon dielli. Marrėdhėniet seksuale janė tė ndaluara
nėse vendosni tė strehoheni nė vendlutje (gjatė dhjetė netėve tė fundit tė
Ramazanit). Kėto janė ligjet e Zotit; tė mos i shkelni. Kėshtu Zoti sqaron
shpalljet e Tij pėr njerėzit, qė tė mund tė arrijnė shpėtim.
Ryshfeti, korrupsioni dėnohen
[2:188]
Tė mos i merrni paratė e njėri tjetrit nė mėnyrė tė paligjshme, e as tu jepni
ryshfet zyrtarėve pėr tua hequr tė tjerėve disa nga tė drejtat nė mėnyrė tė
paligjshme, pėrderisa e dini.
Mos flisni rreth e rrotull
[2:189]
Tė pyesin pėr fazat e hėnės! Thuaj, "Ato janė mjet pėr matjen e kohės, dhe
pėrcaktojnė kohėn e Haxhit." Nuk ėshtė e drejtė tė flisni rreth e
rrotull;* drejtėsia arrihet duke ju pėrmbajtur urdhrave dhe duke qenė tė
drejtpėrdrejtė. Tia keni dronė Zotit, qė tė mund tia dilni.
*2:189 Idioma Kuranore fjalė pėr fjalė thotė:
"Mos hyni nė shtėpi nga dyert e pasme." Pyetja pėr fazat e hėnės
ėshtė njė shembull i tė shprehurit rreth e rrotull; kishte motive tė
mėtutjeshme tė kėqija pas kėsaj pyetje.
Rregullat e luftės*
[2:190]
Mund tė luftoni pėr Zotin kundėr atyre qė ju sulmojnė, por mos e teproni. Zoti
nuk i do agresorėt.
*2:190 I gjithė luftimi rregullohet sipas rregullės
themelore nė 60:8-9. Luftimi lejohet vetėm pėr vetėmbrojtje, pėrderisa sulmi
dhe shtypja dėnohen rreptėsisht pėrgjatė Kuranit.
[2:191]
Ju mund ti vritni ata qė zhvillojnė luftė kundėr jush, dhe mund ti dėboni qė
kur ata ju dėbuan. Shtypja ėshtė mė e keqe se vrasja. Mos i luftoni pranė
Vendlutjes sė Shenjtė, po tė mos ju sulmojnė aty. Nėse ju sulmojnė, mund ti
vritni. Ky ėshtė ndėshkimi i drejtė pėr ata mosbesimtarė.
[2:192] Nėse heqin dorė, atėherė Zoti
ėshtė Falės, i Mėshirshmi.
[2:193]
Ju gjithashtu mund ti luftoni pėr ta eliminuar shtypjen, dhe pėr ta adhuruar Zotin
lirisht. Nėse heqin dorė nga luftimi, tė mos i sulmoni; agresioni lejohet vetėm
kundėr agresorėve.
[2:194]
Gjatė Muajve tė Shenjtė, agresionit mund ti kundėrviheni me njė reagim tė
barabartė. Nėse ju sulmojnė, mund tu kundėrpėrgjigjeni duke iu shkaktuar
ndėshkim tė njėjtė. Ti keni dronė Zotit dhe ta dini qė Zoti ėshtė me tė
drejtit.
[2:195]
Tė shpenzoni pėr Zotin; mos e hidhni veten me duart tuaja nė shkatėrrim. Tė
jeni bamirės; Zoti i do bamirėsit.
Shtegtimi Haxh dhe Umreh*
[2:196]
Ti zbatoni tė gjitha ritet e Haxhit dhe Umres pėr Zotin. Nėse pengoheni, ta
dėrgoni njė sakrificė, dhe mos rifilloni ti preni flokėt tuaja deri sa
sakrifica juaj ta ketė arritur cakun. Nėse jeni tė sėmurė, ose duke vuajtur nga
ndonjė lėndim koke (dhe detyroheni ti preni flokėt), ta shlyeni me agjėrim,
ose me bamirėsi, ose me ndonjė formė tjetėr tė adhurimit. Gjatė Haxhit tė
rregullt, nėse e prishni gjendjen e Ihramit (shenjtėrisė) ndėrmjet Umres dhe Haxhit,
ta shlyeni duke flijuar njė sakrificė shtazore. Nėse nuk keni mundėsi, tė
agjėroni tre ditė gjatė Haxhit dhe shtatė kur tė ktheheni komplet dhjetė
kjo vlen nėse nuk jetoni te Vendlutja e Shenjtė. Tia keni dronė Zotit, dhe ta
dini se Zoti ėshtė i saktė nė zbatimin e ndėshkimit.
*2:196 Shih detajet e Haxhit dhe Umres nė Shtojcėn 15.
Katėr muajt e Haxhit: (Dhyl-Hixhe,
Muharrem, Safer, & Rebi I)
[2:197]
Haxhi tė zbatohet nė muajt e caktuar.* Kushdo qė niset tė zbatojė Haxhin tiu
shmanget marrėdhėnieve seksuale, sjelljeve tė kėqija, dhe grindjeve gjatė
Haxhit. Ēfarėdo tė mire qė bėni, Zoti ėshtė plotėsisht i vetėdijshėm pėr tė.
Pėrderisa i pėrgatitni furnizimet pėr rrugė, furnizimi mė i mirė ėshtė
drejtėsia. Tė ma keni dronė Mua, o ju qė posedoni inteligjencė.
*2:197 Haxhi mund tė zbatohet nė cilėndo kohė gjatė
Muajve tė Shenjtė; Dhyl-Hixhe Muharrem, Safer, dhe Rebi I. Qeveritė lokale e
kufizojnė Haxhin nė disa ditė tė volitshme pėr ta. Shih 9:37
[2:198]
Nuk bėni gabim duke kėrkuar furnizime nga Zotėruesi juaj (nėpėrmjet tregtisė).
Kur tė hiqeni prej Arafatit, ta pėrkujtoni Zotin te Vendi i Shenjtė
(Muzdelife). Ta pėrkujtoni Atė se ju udhėzoi; para kėsaj, ishit tė humbur.
[2:199]
Tė largoheni sė bashku, me njerėzit e tjerė qė largohen, dhe ta lutni Zotin pėr
falje. Zoti ėshtė Falės, i Mėshirshmi.
[2:200]
Kur ti kryeni ritet, tė vazhdoni ta pėrkujtoni Zotin si i pėrkujtoni prindėrit
tuaj, ose edhe mė mirė. Disa njerėz do tė thoshin, "Zotėruesi ynė, na jep tė
mira nė kėtė botė," pėrderisa nuk kanė hise nė Pėrjetėsi.
[2:201]
Tė tjerėt do tė thoshin, "Zotėruesi ynė, na jep tė mira nė kėtė botė, dhe
tė mira nė Pėrjetėsi, dhe ruana nga ndėshkimi i Ferrit."
[2:202]
Secili nga kėta do tė marrin hisen qė e kanė mbledhur. Zoti ėshtė mė i
shkathėti nė llogaritje.
Mine: Ritet e fundit tė Haxhit
[2:203]
Ta pėrkujtoni Zotin pėr njė numėr ditėsh (nė Mine); kushdo qė ngutet ta bėjė
kėtė pėr dy ditė nuk bėn mėkat, dhe kushdo qė rri mė gjatė nuk bėn mėkat,
pėrderisa mbahet drejtėsia. Tia keni dronė Zotit, dhe ta dini se para Tij do
tė mblidheni.
Pamja e jashtme mund tė mashtrojė
[2:204]
Mes njerėzish, dikush mund tė tė lė mbresa me shprehjet e tij nė lidhje me kėtė
jetė, dhe madje mund ti drejtohet Zotit tė jetė dėshmitar i mendimeve tė tij
mė tė thella, pėrderisa ai ėshtė mė i flakti kundėrshtar.
[2:205]
Posa tė largohet, endet i korruptuar nėpėr tokė, duke shkatėrruar prona dhe
jetė. Zoti nuk e do korrupsionin.
[2:206]
Kur i thuhet, "Druaje Zotin," ai bėhet i zemėruar me mburrje. Si
pasojė, fat i tij i vetėm ėshtė Ferri; ēfarė vendbanimi i tmerrshėm.
[2:207]
E ka nga njerėzit qė dedikojnė jetėn nė shėrbim tė Zotit; Zoti ėshtė i
dhembshėm ndaj adhuruesve tė tillė.
[2:208]
O ju qė besoni, ta pėrqafoni nėnshtrimin e tėrėsishėm; mos i ndiqni hapat e
Dreqit, pasi ai ėshtė armiku juaj mė i flaktė.
[2:209]
Nėse tėrhiqeni, pasi qė ju kanė ardhur provat e qarta, atėherė dijeni qė Zoti
ėshtė i Plotfuqishėm, Mė i Menēuri.
[2:210]
A po presin ata deri sa Vetė Zoti tė vjen nė re tė dendura, bashkė me engjėjt?
Kur tė ndodhė kjo, e tėrė ēėshtja do tė mbarojė, dhe te Zoti ēdo gjė do tė
kthehet.*
*2:210 Kjo botė ėshtė test; ėshtė shansi jonė i
fundit qė ta kthejmė veten prapė nė mbretėrinė e Zotit duke shpallė tė
pavlefshme idhujtarinė (shih HYRJEN). Nėse Zoti dhe engjėjt e Tij shfaqen,
ēdokush do tė besojė, dhe testi nuk do tė jetė i vlefshėm mė.
Mrekullitė Sjellin Pėrgjegjėsi
Mė tė Madhe*
[2:211]
Pyeti Fėmijėt e Izraelit sa mrekulli tė thella ua kemi shfaqur! Pėr ata qė
shpėrfillin bekimet e dhuruara mbi ta prej Zotit, Zoti ėshtė mė i rrepti nė
ndėshkim.
*2:211 Mrekullia matematikore e Kuranit ėshtė bekim
i madh, dhe sjell me vete pėrgjegjėsi mahnitėse (ju lutem shih 5:115).
Shkurtpamėsia
[2:212]
Jeta e kėsaj bote ėshtė e zbukuruar nė sytė e mosbesimtarėve, dhe ata i
pėrqeshin ata qė besojnė. Megjithatė, tė drejtit do tė jenė shumė mė lart tyre
nė Ditėn e Ringjalljes. Zoti e bekon kėdo qė Ai do, pa kufi.
Xhelozia shkatėrrimtare
[2:213]
Njerėzit dikur ishin njė shoqėri kur Zoti dėrgoi profetėt si bartės lajmi tė
mirė, si dhe paralajmėrues. Ai lėshoi me ta shkrimin, qė bart tė vėrtetėn, pėr
tė gjykuar nė mes tė njerėzve nė grindjet e tyre. Pėr ironi, ata qė pranuan
shkrimin ishin ata qė refuzuan cilindo shkrim tė ri, pėrkundėr provave tė qarta
qė iu dhanė. Kjo ėshtė pėr shkak tė xhelozisė nga ana e tyre. Zoti i udhėzon
ata qė besojnė nė tė vėrtetėn qė polemizohet nga tė gjithė tjerėt, sipas vullnetit
tė Tij. Zoti udhėzon kėdo qė do nė rrugė tė drejtė.*
*2:213 Tė gjithė adhuruesit e VETĖM Zotit, nga tė
gjitha fetė, janė vėrtetė tė bashkuar.
[2:214]
A prisni tė hyni nė Parajsė pa u testuar si ata para jush? Ata u testuan me
vėshtirėsi dhe fatkeqėsi, dhe u tronditėn, deri sa i dėrguari dhe ata qė besuan
me tė thanė, "Ku ėshtė fitorja e Zotit?" Fitorja e Zotit ėshtė afėr.
Pranuesit e bamirėsisė
[2:215]
Tė pyesin pėr tė dhėnit: thuaj, "Bamirėsia qė jep duhet ti shkojė
prindėrve, tė afėrmve, bonjakėve, tė varfėrve, dhe udhėtarit tė huaj."
Ēfarėdo tė mire qė bėn, Zoti ėshtė plotėsisht i vetėdijshėm pėr tė.
Besimtarėt: Fituesit pėrfundimtar
[2:216]
Luftimi mund tju imponohet, edhe pse nuk ju pėlqen. Por mund tė mos ju pėlqejė
diēka qė ėshtė e mirė pėr ju, dhe mund tju pėlqejė diēka qė ėshtė e keqe pėr
ju. Zoti e di pėrderisa ju nuk e dini.
Shtypja dėnohet
[2:217]
Tė pyesin pėr Muajt e Shenjtė dhe luftimin nė ta: thuaj, "Luftimi nė ta
ėshtė pėrdhosje. Megjithatė, zmbrapsja nga rruga e Zotit dhe mosbesimi nė Tė
dhe nė shenjtėrinė e Vendlutjes sė Shenjtė, dhe dėbimi i njerėzve tė saj, janė
pėrdhosje mė tė mėdha para Zotit. Shtypja ėshtė mė e keqe se vrasja." Ata
gjithmonė do tju luftojnė juve pėr tju mbrapsur nga feja juaj, nėse munden.
Ata prej jush qė zmbrapsen nga feja e vet, dhe vdesin si mosbesimtarė, i kanė
asgjėsuar punėt e tyre nė kėtė jetė dhe nė Pėrjetėsi. Kėta janė banuesit e
Ferrit, ku qėndrojnė pėrgjithmonė.
[2:218]
Ata qė besojnė, dhe ata qė emigrojnė dhe pėrpiqen pėr Zotin, kanė merituar
mėshirėn e Zotit. Zoti ėshtė Falės, i Mėshirshmi.
Dehėsit dhe bixhozi ndalohen*
[2:219]
Tė pyesin pėr dehėsit dhe bixhozin: thuaj, "Nė to ka mėkat tė tepėrt, dhe
ca dobi pėr njerėzit. Por mėkatnia e tyre ia kalon dobisė shumė."
Gjithashtu tė pyesin ēka duhet dhėnė bamirėsi: thuaj, "Tepricėn."
Kėshtu Zoti sqaron shpalljet pėr ju qė tė mund tė pasqyroni,
*2:219 Bota tash e kupton qė dobitė ekonomike nga
prodhimi i pijeve alkoolike dhe narkotikėve tė paligjshėm nuk ia vlejnė pėr
shkak tė aksidenteve rrugore vdekjeprurėse, dėmtimeve trunore te fėmijėt e
nėnave pijanece, krizat familjare, dhe pasojat e tjera katastrofike. Shqyrtohu
me "Alcoholics Anonymous" dhe "Gamblers Anonymous" pėr mė
shumė informata. Shih gjithashtu 5:90-91.
[2:220]
pėr kėtė jetė dhe Pėrjetėsinė. Dhe tė pyesin ty pėr bonjakėt: thuaj, Edukimi i
drejtė ėshtė mė e mira qė mund tė bėni pėr ta. Nėse e pėrzieni pronėn e tyre me
tuajėn, ti trajtoni si anėtarė tė familjes." Zoti i njeh tė drejtit dhe
shpirtligjtė. Sikur tė donte Zoti, Ai ka mundur tju vė rregulla mė tė ashpra. Zoti
ėshtė i Plotfuqishėm, Mė i Menēuri.
Mos martoheni me idhujtare
[2:221]
Tė mos martoheni me idhujtare nė mos besofshin ato; njė besimtare ėshtė mė e
mirė se njė idhujtare, edhe nėse tė pėlqen. As tė mos i martoni vajzat me
idhujtarė, nė mos besofshin ata. Njė besimtar ėshtė mė i mirė se njė idhujtar,
edhe nėse tė pėlqen. Kėta ftojnė nė Ferr, derisa Zoti fton nė Parajsė dhe
falje, si do Ai. Ai sqaron shpalljet e Tij pėr njerėzit, qė tė mund tė jenė tė
vėmendshėm.
Menstruacioni
[2:222]
Tė pyesin pėr menstruacionin: thuaj, "Dėmton; tju shmangeni marrėdhėnieve
seksuale me gratė gjatė menstruacionit; mos ju qasni atyre deri sa tu hiqet
qafe. Kur tu hiqet qafe, mund tė keni marrėdhėnie me to nė mėnyrėn e dizajnuar
nga Zoti. Zoti i do ata qė pendohen, dhe Ai i do ata qė janė tė pastėr."
[2:223]
Gratė tuaja janė bartėse tė farės suaj. Pra, mund ta gėzoni kėtė privilegj si
tė doni, pėrderisa e mbani drejtėsinė. Tia keni dronė Zotit, dhe dinie se do e
takoni. Jepu lajme tė mira besimtarėve.
Mos e merrni emrin e Zotit sė Koti
[2:224]
Tė mos e pėrdorni emrin e Zotit nė betė e rastėsishme, pėr tu dukur tė drejtė,
fetar, ose pėr tė arritur besueshmėri tek njerėzit. Zoti ėshtė Dėgjues, Njohės.
[2:225]
Zoti nuk ju mban pėrgjegjės pėr tė shprehurit e jashtėm tė betimeve; Ai ju mban
pėrgjegjės pėr qėllimet tuaja mė tė thella. Zoti ėshtė Falės, i Butė.
Ligjet e shkurorėzimit
[2:226]
Ata qė kanė ndėrmend tė shkurorėzohen nga gratė e tyre duhet tė presin katėr muaj
(tė ftohen); nėse e ndryshojnė mendjen dhe pajtohen, atėherė Zoti ėshtė Falės,
i Mėshirshėm.
[2:227]
Nėse shkojnė deri nė fund me shkurorėzimin, atėherė Zoti ėshtė Dėgjues, Njohės.
[2:228]
Gratė e shkurorėzuara duhet tė presin tre menstruacione (para martesės me
tjetėrkėnd). Nuk ėshtė e ligjshme pėr to tė fshehin ēka Zoti krijon nė mitrat e
tyre, nėse besojnė nė Zotin dhe nė Ditėn e Fundit. (Nė rast shtatzėnie,)
dėshirat e burrit duhet tė hynė nė pėrdorim mbi ato tė gruas, nėse ai dėshiron
tė rimartohet me tė. Gratė kanė tė drejta, si dhe obligime, barabartė. Kėshtu,
dėshirat e burrit mbizotėrojnė (nė rast shtatzėnie). Zoti ėshtė i Plotfuqishėm,
Mė i Menēuri.
[2:229]
Shkurorėzimi mund tė tėrhiqet mbrapa dy herė. Gruaja e shkurorėzuar tė lejohet
tė jetojė nė shtėpinė e njėjtė miqėsisht, ose tė dal prej saj miqėsisht. Nuk
ėshtė e ligjshme pėr burrin qė tė marrė prapa ēfarėdo qė i ka dhėnė asaj.
Mirėpo, ēifti mund tė ketė frikė se mos e shkel ligjin e Zotit. Nėse ekziston
frika se mund ta shkelin ligjin e Zotit, nuk bėjnė gabim nėse gruaja me dėshirė
kthen ēfarėdo qė zgjedh ajo. Kėto janė ligjet e Zotit; tė mos i shkelni. Ata qė
shkelin ligjet e Zotit janė tė padrejtit.
[2:230]
Nėse shkurorėzohet nga ajo (pėr herė tė tretė), ėshtė e paligjshme pėr atė qė
tė rimartohet me tė, nė mos u martoftė ajo me njė tjetėr, e pastaj ai tė
shkurorėzohet nga ajo. Burri i parė pastaj mund tė rimartohet me tė, pėrderisa
i zbatojnė ligjet e Zotit. Kėto janė ligjet e Zotit; Ai i shpjegon ato pėr
njerėzit qė dinė.
Mos i hidhni tė shkurorėzuarat nė rrugė
[2:231]
Nėse shkurorėzoheni nga gratė, kur ta pėrmbushin afatin (tre menstruacione),
ti lejoni tė jetojnė nė shtėpinė e njėjtė miqėsisht, ose ti leni tė dalin
miqėsisht. Mos i detyroni tė rrinė kundėr dėshirės sė tyre, si hakmarrje.
Kushdo qė e bėn kėtė i bėn keq vetes. Mos i merrni shpalljet e Zotit si tė
kota. Pėrkujtoni bekimet e Zotit mbi ju, dhe qė Ai ju lėshoi shkrimin dhe
menēuri qė tė ju shkollojė. Tia keni dronė Zotit, dhe ta dini qė Zoti ėshtė i
vetėdijshėm pėr tė gjitha gjėrat.
[2:232]
Nėse shkurorėzoheni nga gratė, kur ta pėrmbushin afatin, mos i pengoni qė tė
rimartohen me burrat e tyre, nėse pajtohen miqėsisht. Kėtė duhet ta kenė
parasysh ata mes jush qė besojnė nė Zotin dhe nė Ditėn e Fundit. Kjo ėshtė mė e
pastėr pėr ju, dhe mė e drejtė. Zoti din, pėrderisa ju nuk dini.
[2:233]
Nėnat e shkurorėzuara duhet ti ushqejnė foshnjat e tyre dy vjet tė plota, nėse
babai dėshiron ashtu. Babai duhet ta furnizojė ushqimin e nėnės dhe
veshmbathjen me barazi. Askush nuk duhet tė ngarkohet pėrtej aftėsisė sė tij.
Asnjė nėnė nuk duhet tė dėmtohet nė llogari tė foshnjės sė saj, e as babai tė
dėmtohet pėr shkak tė foshnjės sė tij. (Nėse babai vdes), trashėguesi i tij
duhet ti marrė kėto pėrgjegjėsi. Nėse prindėrit e foshnjės pajtohen nė mėnyrė
tė pėrbashkėt tė ndahen pas konsultimit tė duhur, nuk bėjnė gabim nėse bėjnė
ashtu. Nuk bėni gabim nėse punėsoni gjidhėnėse tjera, pėrderisa i paguani me
barazi. Tia keni dronė Zotit, dhe ta dini qė Zoti ėshtė Pamės i ēdo gjėje qė
bėni.
Ti zbatoni afatet paramartesore
[2:234]
Ata qė vdesin dhe lėnė gra, tė vejat e tyre duhet tė presin katėr muaj e dhjetė
ditė (para se tė rimartohen). Kur ta pėrmbushin afatin, nuk bėni gabim ti lini
tė bėjnė ēfarėdo pune tė drejtė qė dėshirojnė tė bėjnė. Zoti ėshtė Njohės i
tėrėsishėm i ēdo gjėje qė bėni.
[2:235]
Nuk mėkatoni duke njoftuar tėrheqjen tuaj ndaj grave, apo duke e mbajtur
fshehtė. Zoti e di se do tė mendoni pėr to. Mos i takoni fshehurazi, nė mos
paēi diēka tė drejtė pėr tė diskutuar. Mos e pėrmbushni martesėn deri sa tė
pėrmbushet afati i tyre. Duhet ta dini se Zoti i di mendimet tuaja mė tė
thella, dhe tia keni dronė Atij. Duhet ta dini se Zoti ėshtė Falės, i Butė.
Prishja e fejesės
[2:236]
Nuk bėni gabim duke u ndarė nga gratė para se ti prekni, ose para se ta
caktoni pajėn pėr to. Nė kėtė rast, ti kompensoni ato i pasuri sipas
mundėsisė sė tij dhe i varfėri sipas mundėsisė sė tij kompensim me barazi.
Kjo ėshtė detyrė pėr tė drejtit.
[2:237]
Nėse ndaheni nga to para se ti prekni, por pasi ta keni caktuar pajėn,
kompensimi duhet tė jetė gjysma e pajės, po tė mos e falin ato vullnetarisht tė
drejtėn e tyre, ose pala pėrgjegjėse pėr shkaktimin e ndarjes zgjedhė qė ta
falė pajėn. Tė falni ėshtė mė afėr drejtėsisė. Tė vazhdoni ti mbani
marrėdhėniet miqėsore mes jush. Zoti ėshtė Pamės i ēdo gjėje qė bėni.
Ti zbatoni Lutjet e Kontaktit*
[2:238]
Ti zbatoni rregullisht Lutjet e Kontaktit, posaēėrisht lutjen e mesme, dhe
tia kushtoni veten plotėsisht Zotit.
*2:238 Tė pesė lutjet gjenden nė 2:238, 11:114,
17:78, & 24:58. Kur u shpall Kurani, Lutjet e Kontaktit (Salat) veē kishin
qenė nė ekzistencė (Shtojca 9). Detajet e tė pesė lutjeve ēka tė recitohet dhe numri i
njėsive (Reqateve) nė lutje, etj. janė matematikisht tė konfirmuara. Pėr
shembull, nėse e shkruajmė numrin e njėsive tė secilės nga pesė lutjet, njėrin
pranė tjetrit, fitojmė 24434, 19x1286. Gjithashtu, nėse pėrdorim [*] pėr tė
pėrfaqėsuar Suren 1 (El-Fatihah), ku [*]=numri i sures (1), i pasuar nga numri
i secilės strofė, numri i shkronjave nė secilėn strofė, dhe vlera germore e ēdo
shkronje, duke shkruar 2 [*] [*] 4 [*] [*] [*] [*] 4 [*] [*] [*] [*] 3 [*] [*] [*]
4 [*] [*] [*] [*] jep shumėfish tė 19-tės (shih 1:1).
[2:239]
Nė rrethana tė jashtėzakonshme, mund tė luteni duke ecur ose ngarė. Kur tė jeni
tė sigurt, ta pėrkujtoni Zotin ashtu si ju mėsoi ēka ju nuk dinit.
Mbėshtetje pėr tė vejat dhe tė shkurorėzuarat
[2:240]
Ata qė vdesin dhe lėnė gra, njė testament duhet ti furnizojė gratė e tyre me
mbėshtetje pėr njė vjet, po qė se ato rrinė nė shtėpinė e njėjtė. Nėse dalin,
nuk bėni mėkat ti leni tė bėjnė ēfarėdo qė dėshirojnė, pėrderisa mbahet
drejtėsia. Zoti ėshtė i Plotfuqishėm, Mė i Menēuri.
[2:241]
Tė shkurorėzuarat gjithashtu duhet furnizuar, me barazi. Kjo ėshtė detyrė pėr
tė drejtit.
[2:242]
Zoti kėshtu ju shpjegon shpalljet e Tij, qė tė mund tė kuptoni.
Pėrpjekja pėr Zotin
[2:243]
A i ke vėrejtur ata qė ikėn nga shtėpitė e tyre edhe pse ishin me mijėra
nga frika prej vdekjes? Zoti u tha, "Vdisni," pastaj i ringjalli. Zoti
lėshon mirėsinė e Tij mbi njerėzit, por shumica e njerėzve janė jo-mirėnjohės.
[2:244]
Tė luftoni pėr Zotin, dhe ta dini se Zoti ėshtė Dėgjues, Njohės.
[2:245]
Kush do i jepte Zotit hua tė drejtėsisė, pėr tiu kthyer e shumėfishuar? Zoti
ėshtė Ai qė furnizon dhe mban, dhe te Ai do tė ktheheni.
Sauli*
[2:246]
A i keni vėrejtur prijėsit e Izraelit pas Moisiut? Ata i thanė profetit tė
tyre. "Nėse cakton njė mbret pėr tė na udhėhequr, do tė luftojmė pėr Zotin."
Ai tha, "A e keni ndėrmend qė, nėse luftimi shpallet pėr ju, nuk do tė
luftoni?" Ata thanė, "Pse tė mos luftojmė pėr Zotin, kur na kanė
hequr nga shtėpitė tona, dhe fėmijėt tonė?" Prapėseprapė, kur luftimi u
shpall pėr ta, ata refuzuan, pėrveē njė pakice. Zoti ėshtė i vetėdijshėm pėr
shkelėsit.
*2:246 E njėjta histori rrėfehet nė Bibėl, Libri I
i Samuelit, Kapitulli 9 dhe 10.
Vėnia nė dyshim e menēurisė
sė Zotit
[2:247]
Profeti i tyre u tha, "Zoti ka caktuar Talutin (Saulin) tė jetė mbret i
juaji." Ata thanė "Si mund tė ketė ai mbretėrim mbi ne kur ne jemi mė
meritor pėr mbretėrim se ai; madje ai as nuk ėshtė i pasur?" Ai tha,
"Zoti e ka zgjedhur atė mbi ju, dhe e ka bekuar me begati nė dije dhe nė
trup." Zoti i dhuron mbretėrimin e Tij kujtdo qė Ai do. Zoti ėshtė Bujar,
i Gjithėdijshėm.
Arka e Besėlidhjes
[2:248]
Profeti i tyre u tha, "Shenja e mbretėrimit tė tij ėshtė qė Arka e
Besėlidhjes do tė ju kthehet juve, duke ju sjellė bindje nga Zotėruesi juaj,
dhe relikte tė lėna nga njerėzit e Moisiut dhe njerėzit e Aronit (Harunit). Do
tė bartet nga engjėjt. Kjo duhet tė jetė shenjė qė ju bind, nėse me tė vėrtetė
jeni besimtarė."
Davidi dhe Goliathi
[2:249]
Kur Sauli mori nėn komandė trupat, ai tha, "Zoti po ju vė nė test me anėn
e njė pėrroi. Kushdo qė pi prej tij nuk ėshtė me mua vetėm ata qė nuk e
provojnė janė me mua po tė mos jetė veē njė fyt." Ata pinė prej tij,
pėrveē njė pakice. Kur e kaloi me ata qė besuan, ata thanė, "Tash na
mungon fuqia tė pėrballemi me Goliathin dhe trupat e tij." Ata qė ishin tė
vetėdijshėm se do tė takohen me Zotin thanė, "Sa e sa ushtri tė vogla
mposhtėn ushtri tė mėdha me lejen e Zotit. Zoti ėshtė me ata qė durojnė me
kėmbėngulėsi."
[2:250]
Kur i dolėn pėrballė Goliathit dhe trupave tė tij, u lutėn, "Zotėruesi
ynė, dhurona durim, pėrforcona kėmbėt, dhe pėrkrahna kundėr njerėzve mosbesimtarė."
[2:251]
I mposhtėn me lejen e Zotit, dhe Davidi (Davudi) vrau Goliathin. Zoti i dha
mbretėrim dhe menēuri, dhe e mėsoi si Ai deshi. Po tė mos ishte pėrkrahja e Zotit
ndaj disa njerėzve kundėr tė tjerėve, do tė ishte kaos nė tokė. Por Zoti lėshon
mirėsinė e Tij mbi njerėzit.
[2:252]
Kėto janė shpalljet e Zotit. I recitojmė nėpėrmjet teje,* vėrtetė, se je njė
nga tė dėrguarit.
*2:252 Nė pėrputhje me kompozicionin matematikor tė
Kuranit, Zoti ka dashur qė emri i tė dėrguarit tė pėrmendur kėtu tė jetė i
shqiptuar matematikisht. Zbulimi i kodit tė mbinatyrshėm matematikor tė Kuranit
tė bazuar nė 19 ka qenė i hyjnisht i rezervuar pėr tė Dėrguarin e Zotit tė
Besėlidhjes. Me mbledhjen e numrit tė kėsaj strofe (252), dhe vlerės germore tė
"Rashad" (505), plus vlerėn germore tė "Khalifa" (725)
fitojmė 252+505+725 = 1482, apo 19x78. Ju lutem shihni Shtojcat 2 dhe 26 pėr detajet e plota nė lidhje me identitetin e
vėrtetuar tė tė Dėrguarit tė Zotit tė Besėlidhjes, tė cilit edhe i referohet
kjo strofė qartė.
Shumė tė dėrguarė / Njė lajm
[2:253]
Kėta tė dėrguarė; i bekuam disa prej tyre mė shumė se tjerėt. Pėr shembull, Zoti
i foli njėrit, dhe ngritėm disa prej tyre nė rang mė tė lart. Dhe i dhamė
Jezusit, birit tė Marisė, mrekulli tė mėdha dhe e mbėshtetėm me Frymėn e
Shenjtė. Po tė kishte dashur Zoti, ithtarėt e tyre nuk do tė kishin luftuar me
njėri tjetrin, pasi u kishin ardhur provat e qarta. Pėrkundrazi, ata u grindėn
nė mes vete; disa prej tyre besuan, dhe disa nuk besuan. Po tė kishte dashur Zoti,
ata nuk do tė kishin luftuar. Ēdo gjė ėshtė nė pėrputhje me vullnetin e Zotit.
Asnjė ndėrmjetėsim*
[2:254]
O ju qė besoni, tė jepni bamirėsi nga furnizimet qė jua dhamė, para se tė vijė
njė ditė ku nuk ka shitblerje, as familjarizėm, as ndėrmjetėsim. Pabesimtarėt
janė tė padrejtit.
*2:254 Njėra nga dredhitė e shkathta tė Dreqit
ėshtė mveshja e fuqisė sė ndėrmjetėsimit idhujve njerėz tė pafuqi si Jezusit
dhe Muhamedit. (Shtojca 8).
[2:255]
Zoti: nuk ka zot tjetėr pos Tij, tė Gjallit, tė Pėrjetshmit. Atė nuk e zė as
kotje as gjumė. E tij ėshtė ēdo gjė nė qiej dhe ēdo gjė nė tokė. Kush do tė
mund tė ndėrmjetėsonte me Tė, pėrveē nė pėrputhje me vullnetin e Tij? Ai e di
tė kaluarėn e tyre, dhe tė ardhmen e tyre. Askush nuk fiton ndonjė dije, pėrveē
si dėshiron Ai. Pushteti i Tij pėrfshinė qiejt dhe tokėn, dhe nuk i vjen rėndė
tė kujdeset pėr to. Ai ėshtė Mė i Larti, i Madhi.
Jo fe me zor
[2:256]
Nuk shkon feja me zor: e drejta tash ėshtė e dallueshme nga e gabuara. Kushdo
qė denoncon djallin dhe beson nė Zotin ka kapur lidhjen mė tė fortė; njė qė nuk
kėputet. Zoti ėshtė Dėgjues, i Gjithėdijshėm.
[2:257]
Zoti ėshtė Zotėrues i atyre qė besojnė; i nxjerr nga errėsira nė dritė. Sa pėr
ata qė nuk besojnė, zotėrues tė tyre janė idhujt e tyre; i fusin nga drita nė
errėsirė kėta do tė jenė banuesit e Ferrit; ata qėndrojnė nė tė pėrgjithmonė.
Diskutimi i guximshėm i Ibrahimit
[2:258]
A e ke vėrejtur atė qė polemizoi me Ibrahimin rreth Zotėruesit tė tij, edhe pse
Zoti i kishte dhėnė mbretėrim? Ibrahimi tha, "Zotėruesi im dhuron jetė dhe
vdekje." Ai tha, "Unė jap jetė dhe vdekje." Ibrahimi tha, "Zoti
e sjell diellin nga lindja, a mund ta sjellėsh ti nga perėndimi?"
Mosbesimtari mbeti. Zoti nuk i udhėzon shpirtligjtė.
Mėsim pėr vdekjen*
[2:259]
Merre parasysh atė qė kaloi pranė njė qyteti tė vdekur dhe pyeti veten,
"Si mund Zoti ta ringjall kėtė pasi qė ka vdekur?" Zoti pastaj e vuri
nė vdekje pėr njėqind vjet, pastaj e ringjalli, dhe i tha, "Sa ke qėndruar
kėtu?" Ai tha, "Kam qenė kėtu njė ditė, ose njė pjesė tė ditės."
Ai tha, "Jo! Ti ke qenė kėtu njėqind vjet. E shiko ushqimin dhe pijen
tėnde; nuk janė prishur. E shiko gomarin tėnd kėshtu ne tė shndėrrojmė ty nė
mėsim pėr njerėzit. Tani, shiko si i ndėrtojmė eshtrat, pastaj i mbėshtjellim
me mish." Kur ai e kuptoi ēka
kishte ndodhur, ai tha, "Tani e di se Zoti ėshtė i Gjithėfuqishėm."
*2:259 Mėsimi qė mėsojmė kėtu ėshtė qė periudha e
vdekjes vetėm tė padrejtit vdesin; tė drejtit shkojnė drejt nė Parajsė
kalon si njė ditė (shih 18:19-25 dhe Shtojcėn 17).
Ēdo besimtar ka nevojė
pėr bindje
[2:260]
Ibrahimi tha, "Zotėruesi im, tregomė si i ringjall tė vdekurit." Ai
tha, "A nuk beson?" Ai tha, "Po, por dua ta bindė edhe njė herė
zemrėn time." Ai tha "Merri katėr zogj, ua mbaj mend shenjat, vendose
nga njė pjesė tė secilit zog nė maje tė njė kodre, pastaj thirri te ti. Do tė
vijnė te ti fluturimthi. Ta dish se Zoti ėshtė i Plotfuqishėm, Mė i
Menēuri."
Investimi mė i mirė
[2:261]
Shembulli i atyre qė shpenzojnė paratė pėr Zotin ėshtė si i njė kokrre qė
prodhon shtat kallinj, me nga njėqind kokrra nė secilin kalli. Zoti e
shumėfishon kėtė pėr kėdo qė Ai do. Zoti ėshtė Bujar, i Dijshėm.
[2:262]
Ata qė shpenzojnė paratė e tyre pėr Zotin, pastaj nuk e shoqėrojnė bamirėsinė
me ofendim ose lėndim, do tė marrin shpėrblimin e tyre nga Zotėruesi i tyre;
ata nuk kanė pse tė frikėsohen, e as nuk do tė brengosen.
[2:263]
Fjalėt e mira dhe keqardhja janė mė tė mira se njė bamirėsi e shoqėruar me
ofendim. Zoti ėshtė i Pasur, i Butė.
[2:264]
O ju qė besoni, mos i anuloni bamirėsitė tuaja me qortim dhe ofendim, sikur
njėri qė i shpenzon paratė e tij pėr tu treguar, pėrderisa nuk beson nė Zotin
dhe nė Ditėn e Fundit. Shembulli i tij ėshtė si njė shkėmb i mbuluar me njė
shtresė tė hollė dheu; posa tė bie njė shi i madh, e lanė dheun, duke e lėnė
atė shkėmb tė papėrdorshėm. Ata nuk fitojnė asgjė nga pėrpjekjet e tyre. Zoti
nuk udhėzon njerėz mosbesimtarė.
Bamirėsia
[2:265]
Shembulli i atyre qė japin paratė e tyre duke kėrkuar kėnaqėsinė e Zotit, nga
bindja e sinqertė, ėshtė si i njė kopshti nė tokė tė lartė pjellore; kur bie
shi i madh, ajo jep dy herė mė shumė tė korra. Nėse nuk bie shi i madh, mjafton
njė rigė. Zoti ėshtė Pamės i ēdo gjėje qė bėni.
[2:266]
A dėshiron ndokush prej jush tė ketė njė kopsht me palma dhe hardhi, me prroje
qė rrjedhin dhe fruta me bollėk, pastaj, posa tė plaket, dhe pėrderisa fėmijėt
e tij janė ende tė varur nga ai, njė kėrdi ia godet dhe shkrumbon kopshtin? Zoti
kėshtu jua sqaron shpalljet, qė tė mund tė paramendoni.
Ēka tė jepni
[2:267]
O ju qė besoni, tė jepni bamirėsi nga gjėrat e mira qė i fitoni, dhe nga ajo qė
kemi prodhuar pėr ju nga toka. Mos e zgjidhni tė keqen nga aty pėr ta falur,
kur as vet nuk e pranoni atė pa i pasur sytė e mbyllur. Ta dini se Zoti ėshtė i
Pasur, i Falėnderuar.
[2:268]
Djalli ju premton varfėri dhe ju urdhėron tė bėni tė kėqija, pėrderisa Zoti ju
premton falje nga Ai dhe mirėsi. Zoti ėshtė Bujar, i Gjithėdijshėm.
Menēuria: Thesar i madh
[2:269]
Ai dhuron menēuri mbi kėdo qė Ai zgjedh, dhe kushdo qė arrin tė jetė i menēur,
ka arritur njė dhuratė tė madhe. Vetėm ata qė kanė inteligjencė do tė jenė tė
vėmendshėm.
Bamirėsia anonime, mė e mirė
[2:270]
Ēfarėdo bamirėsi qė jep, ose premtim bamirėsie qė pėrmbush, Zoti ėshtė
tėrėsisht i vetėdijshėm pėr tė. Sa pėr shpirtligjtė, ata nuk do tė kenė
ndihmues.
[2:271]
Nėse i deklaroni bamirėsitė, ato janė ende tė mira. Por nėse i mbani anonime,
dhe ua jepni tė varfėrve, ėshtė mė mirė pėr ju, dhe jua largon mė shumė nga
mėkatet tuaja. Zoti ėshtė Njohės i tėrėsishėm i ēdo gjėje qė bėni.
Zoti ėshtė i vetmi qė udhėzon
[2:272]
Ti nuk je pėrgjegjės pėr tė udhėzuar ndokėnd. Zoti ėshtė i vetmi qė udhėzon atė
qė zgjedhė (tė udhėzohet). Ēfarėdo bamirėsie qė jepni ėshtė pėr tė mirėn tuaj.
Ēfarėdo bamirėsie qė jepni duhet tė jetė pėr hatėr tė Zotit. Ēfarėdo bamirėsie
qė jepni do tė ju kthehet, pa as mė tė voglėn padrejtėsi.
[2:273]
Bamirėsia duhet tu shkojė tė varfėrve qė janė duke vuajtur pėr Zotin, dhe nuk
mund tė emigrojnė. Tė pavetėdijshmit mund tė mendojnė qė ata janė tė pasur, pėr
shkak tė dinjitetit tė tyre. Por ju mund ti njihni ata nga shenja tė caktuara;
ata nuk lypin prej njerėzve vazhdimisht. Ēfarėdo bamirėsie qė jepni, Zoti ėshtė
tėrėsisht i vetėdijshėm pėr tė.
[2:274]
Ata qė japin bamirėsi natėn dhe ditėn, fshehtė dhe haptas, marrin shpėrblimin e
tyre nga Zotėruesi i tyre; ata nuk do tė kenė pse tė frikėsohen, e as nuk do tė
brengosen.
Fajdeja ndalohet*
[2:275]
Ata qė marrin fajde janė nė pozitė tė njėjtė si ata me dyzgina nga ndikimi i
djallit. Kjo ėshtė pėr shkak se ata pretendojnė qė fajdeja ėshtė njėjtė si
tregtia. Megjithatė, Zoti lejon tregtinė, dhe ndalon fajdenė. Pra, kushdo qė i
vė veshin kėtij urdhri nga Zotėruesi i tij, dhe heq dorė nga fajdeja, ai mund
ti mbaj fitimet e kaluara, dhe gjykimi i tij mbetet me Zotin. Sa pėr ata qė
vazhdojnė me fajde, ata vetėshkaktojnė Ferrin, ku qėndrojnė pėrgjithmonė.
*2:275-278 Ėshtė parim i themeluar ekonomik qė
interesi ose kamata e tepruar nė huadhėnie mund ta shkatėrrojė krejtėsisht njė
vend tė tėrė. Gjatė disa viteve tė fundit, kemi qenė dėshmitarė tė shkatėrrimit
tė ekonomive tė shumė shteteve ku ngarkohet interes i tepėrt. Interesi normal
mė i vogėl se 20% ku askush nuk viktimizohet dhe tė gjithė ndahen tė kėnaqur,
nuk ėshtė fajde.
[2:276]
Zoti dėnon fajdenė, dhe bekon bamirėsinė. Zotit nuk i pėlqen asnjė mosbesimtar,
fajtor.
Garanci Hyjnore
[2:277]
Ata qė besojnė dhe ēojnė jetė tė drejtė, dhe zbatojnė Lutjet e Kontaktit (Salat),
dhe japin bamirėsinė e obligueshme (Zeqat), ata marrin shpėrblimin e tyre nga Zotėruesi
i tyre; ata nuk do tė kenė pse tė frikėsohen, as nuk do tė brengosen.
[2:278]
O ju qė besoni, tia keni dronė Zotit dhe tė hiqni dorė nga tė gjitha llojet e
fajdesė, nėse jeni besimtarė.
[2:279]
Nėse jo, atėherė prisni luftė nga Zoti dhe i dėrguari i Tij. Por nėse
pendoheni, mund ta mbani kapitalin, pa shkaktuar padrejtėsi, ose pėsuar
padrejtėsi.
[2:280]
Nėse borxhliu nuk ėshtė nė gjendje tė paguaj, prisni pėr njė kohė mė tė mirė.
Nėse ia leni huan si bamirėsi, do tė ishte mė mirė pėr ju, sikur veē ta dinit.
[2:281]
Ruajuni ditės kur ktheheni te Zoti, dhe ēdo shpirt paguhet pėr gjithēka qė ka
bėrė, pa mė tė voglėn padrejtėsi.
Shėnoni transaksionet financiare
[2:282]
O ju qė besoni, kur merrni hua pėr ēfarėdo afati, ta shėnoni. Njė shkrues i
paanshėm duhet ta shkruaj. Asnjė shkrues nuk duhet tė refuzojė ta bėjė kėtė
shėrbim, nė pėrputhje me mėsimet e Zotit. Ai duhet tė shkruaj, pėrderisa
borxhliu i dikton kushtet. Ai duhet tia ketė dronė Zotit Zotėruesit tė tij dhe
tė mos bėjė hile. Nėse borxhliu ėshtė i paaftė mentalisht, ose i pazoti, ose
nuk mund tė diktojė, kujdestari i tij duhet tė diktojė me barazi. Dy burra
duhet tė jenė dėshmitarė; nėse jo dy burra, atėherė njė burrė dhe dy gra
dėshmia e tė cilėve pranohet nga tė gjithė.* Kėshtu, nėse njėra grua bėhet e
njėanshme, tjetra do tė ia kujtojė. Ėshtė obligim i dėshmitarėve qė tė
dėshmojnė kur tė thirren pėr tė bėrė ashtu. Tė mos pėrtoni ti shkruani
detajet, pa marrė parasysh sa tė gjata janė, pėrfshirė edhe kohėn e kthimit tė
huasė. Kjo ėshtė e barabartė para syve tė Zotit, siguron dėshmim mė tė mirė,
dhe eliminon ndonjė dyshim qė mund ta keni. Shitblerjet qė i kryeni aty pėr aty
nuk ka nevojė tė shėnohen, por le tė jenė tė dėshmuara. Asnjė shkrues ose
dėshmitar nuk duhet tė dėmtohet nė llogari tė shėrbimit tė tij. Nėse i dėmtoni,
do tė ishte ligėsi nga ana juaj. Tia keni dronė Zotit, dhe Zoti do tju
mėsojė. Zoti ėshtė i Gjithėdijshėm.
*2:282 Transaksionet financiare janė situatat e
VETME ku dy gra mund ta zėvendėsojnė njė burrė si dėshmitar. Kjo ėshtė pėr tė
na mbrojtur kundėr mundėsisė reale qė njėri dėshmitar mund tė martohet me
dėshmitaren, dhe kėshtu ta bėjė atė tė jetė e njėanshme. Ėshtė fakt i njohur se
gratė janė mė shumė tė cenueshme emocionalisht se burrat.
[2:283]
Nėse jeni duke udhėtuar, dhe asnjė shkrues nuk ėshtė nė dispozicion, tė
lėshohet njė hipotekė pėr tė garantuar kthimin e huasė. Nėse dikujt i zihet
besė nė kėtė mėnyrė, ai duhet ta kthejė hipotekėn nė kohėn e duhur, dhe tia
ketė dronė Zotit Zotėruesit tė tij. Mos dėshmoni duke fshehur atė pėr tė cilėn
keni qenė dėshmitarė. Kushdo qė fsheh njė dėshmi ėshtė mėkatar nė zemėr. Zoti
ėshtė tėrėsisht i vetėdijshėm pėr ēdo gjė qė bėni.
[2:284]
E Zotit ėshtė ēdo gjė nė qiej dhe tokė. Pa marrė parasysh a i deklaroni
mendimet tuaja mė tė thella, apo i mbani tė fshehta, Zoti ju mban pėrgjegjės
pėr to. Ai fal kėdo qė Ai do, dhe ndėshkon kėdo qė Ai do. Zoti ėshtė i
Gjithėfuqishėm.
Tė mos bėni asnjė dallim nė mes tė tė dėrguarve tė Zotit
[2:285]
I dėrguari ka besuar nė atė qė iu zbrit nga Zotėruesi i tij, si edhe
besimtarėt. Ata besojnė nė Zotin, engjėjt e Tij, shkrimin e Tij, dhe tė
dėrguarit e Tij; "Ne nuk bėjmė asnjė dallim mes asnjėrit prej tė dėrguarve
tė Tij." Ata thonė, "Dėgjojmė, dhe tė bindemi.* Falna, Zotėruesi ynė.
Te Ti ėshtė fati ynė pėrfundimtar. "
2:285 Njėri nga urdhrat e rėndėsishėm ėshtė: "Mos
bėni asnjė dallim mes tė dėrguarve tė Zotit" (2:136, 3:84, 4:150).
Besimtarėt reagojnė duke thėnė, "Dėgjojmė dhe bindemi," pėrderisa
idhujtarėt polemizojnė pėr ta arsyetuar insistimin e tyre pėr pėrmendjen e
emrit tė Muhamedit pranė tė Zotit, duke i pėrjashtuar tė gjithė tė dėrguarit e
tjerė. Myslimanėt e korruptuar e pėrmendin Muhamedin nė shprehjen e tyre tė
besimit (Shehadet) dhe gjatė Lutjeve tė Kontaktit tė tyre (shih 72:18).
[2:286]
Zoti nuk e ngarkon asnjė shpirt pėrtej mundėsive tė tij; pėr tė mirė tė tij
ėshtė ēka fiton ai, dhe kundėr tij ėshtė nė ēka ai bie. "Zotėruesi ynė,
mos na dėno nėse harrojmė ose gabojmė. Zotėruesi ynė, dhe mbrona qė tė mos
blasfemojmė kundėr Teje, siē kanė bėrė ata para nesh. Zotėruesi ynė, mbrona nga
mėkatimi para se tė na bėhet shumė vonė pėr tu penduar. Falna, dhe shlyena
mėkatet. Ti je Zotėruesi dhe Mbizotėruesi ynė. Dhurona fitore kundėr njerėzve
mosbesimtarė."